گیمفای چیست؟
حوزه گیمفای یکی از خبرساز ترین حوزه های بلاکچینی به شمار می آید که در راستای افزایش محبوبیت حوزه بازی با هدف کسب درآمد، این اصطلاح را پیشتر خواهید شنید. خیلی از کارشناسان و متخصصان حوزه ارزهای دیجیتال، گیمفای را ترند تازه این صنعت می‌دانند و معتقدند در آینده چیزهای بسیار بیشتری از آن خواهیم شنید.
می‌دانید که دیفای یک انقلاب در سیستم‌های مالی سنتی ایجاد کرد. بازی‌های رایانه‌ای و گیمینگ هم که مدت‌هاست به‌عنوان انقلاب صعنت سرگرمی شناخته می‌شوند؛ حالا گیمفای آمده تا این دو حوزه را به یکدیگر متصل نماید. به‌گفته کارشناسان، هدف گیمفای این می باشد که انقلابی در حوزه بازی‌های ویدیویی به وجود آورد. حوزه بازی یکی از بخش‌های مهم و گسترده فناوری را به خود اختصاص داده است و تحول در این بخش گسترده، یک انقلاب بزرگ در کل حوزه فناوری به حساب می‌آید.
در این مقاله توضیح می‌دهیم که گیمفای چیست، چه کاربردهایی دارد؟ در پایان نیز چند پروژه برتر گیمفای را معرفی و بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا این دنیای دیجیتال جدید را بهتر بشناسیم.
گیمفای چیست؟
همان طور که در قسمت قبل اشاره کردیم، گیمفای ترکیبی از دو کلمه گیم و دیفای می باشد؛ اما حقیقت این است که توکن‌های غیرمثلی هم نقش پررنگی در کارکردهای گیمفای ایفا می نمایند.
بنابر توضیجات پس می توان این گونه بیان کرد که گیمفای از سه بازار بزرگ شامل بازی های بلاکچینی، امور مالی غیرمتمرکز و توکن های مثلثی تشکیل شده است.
هدف اصلی آن، تلفیق سیستم‌های مالی در بازی‌ها با هدف کسب درآمد از انجام بازی‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال است. این نوع بازی‌های ویدیویی از فناوری بلاکچین استفاده می نمایند و همین مسئله به بازیکنان اجازه می‌دهد مالک واقعی و یکتای عناصر مجازی خود در بازی باشند.
بلاکچین تاکنون توانسته قدرت خود را در تغییر آینده به جهان نشان دهد. این فناوری به‌همراه امور مالی غیرمتمرکز، مفهوم گیمفای را به ثمر رسانده و به یکی از انقلاب‌های مهم حوزه فناوری، مخصوصاً در حوزه بازی‌های کامپیوتری تبدیل شده است.
مدل غالب بازی‌های ویدیویی سنتی، «بازی برای پیروزی» می باشد. در این مدل بازی، بازیکنان باید برای به‌دست‌آوردن مزایایی مانند کاهش زمان انتظار یا خرید یک شیء مجازی، هزینه‌هایی را پرداخت می نمایند؛ اما در مقابل، گیمفای مدل بازی برای کسب درآمد را به بازیکنان معرفی می‌کند. در این مدل، بازیکنان در ازای مهارت خود یا زمانی که صرف بازی کرده‌اند، درآمد کسب می‌نمایند.
تاریخچه گیمفای
ریشه واژه گیمفای را می‌توان در نوامبر سال ۲۰۱۹ جست‌وجو کرد. در این سال بنیان‌گذاران میکس مارول (MixMarvel) که یک پلتفرم انتشار بازی‌های بلاکچینی می باشد، در سخنرانی خود در کنفرانس جهانی بلاکچین برای اولین بار از کلمه گیمفای استفاده کردند.
با این حال، نمونه معروف‌تر استفاده از واژه گیمفای که بیشتر هم موردتوجه قرار گرفت، مربوط به توییت آندره کرونیه (Andre Cronje) بود. آندره کرونیه که بنیان‌گذار یرن فایننس (Yearn.finance) می باشد که در سپتامبر ۲۰۲۰ اصطلاح گیمفای را در یک توییت ذکر کرد. از آن زمان به بعد، «گیمفای» به واژه‌ای برای توصیف بازی‌هایی تبدیل شد که دارای عناصر مالی هستند و از فناوری بلاکچین در آن ها استفاده شده است.
علی‌رغم اینکه این اصطلاح اخیراً مورداستفاده عمومی قرار گرفته است، تاریخچه گیمفای تقریباً به خود بیت کوین باز می‌گردد. سرورهای اولیه ماین‌کرفت (Minecraft) که از بیت کوین بهره می‌بردند، وب‌سایت Gambit.com که از سال ۲۰۱۳ فعالیت خود را آغاز کرده است، عناوینی مانند بامبرماین (Bombermine) و خدمات همتابه‌همتایی که اجازه کسب درآمد را به گیمرها می‌دادند، همه و همه نشانه‌هایی از اولین تلاش‌ها در راستای حرکت به‌سمت گیمفای هستند. البته حقیقت این است که تکامل روند استفاده از این فناوری، ما را به گیمفای فعلی رسانده است.
کسب درآمد از طریق بازی
در برخی از بازی‌های بلاک چینی، بازیکنان در ازای رسیدن به اهداف مشخص‌شده در بازی، پاداش‌های مالی دریافت می‌کنند. در حقیقت مدل بازی برای کسب درآمد مشخصه پروژه‌های گیمفای موفق است. وجوه اعطاشده در مدل‌های بازی برای کسب درآمد، معمولاً از ذخیره توکن‌های بومی که در یک قرارداد هوشمند نگهداری می‌شوند برداشت می‌شود.
به‌عنوان مثال، در بازی محبوب اکسی اینفینیتی که مبتنی بر اتریوم می باشد، بخشی از توکن‌های اکسی (AXS) برای پاداش‌دادن به رفتارهای زیر اختصاص یافته است:
- برنده‌شدن در نبردها و مسابقات
- مراقبت از قطعات زمین کاربران
- معامله در بازار اکسی اینفینیتی
- پرورش و تولید موجودات بازی (اکسی‌ها)
رمزارزی مانند اکسی، قابلیت معامله، خریدوفروش و تبدیل‌شدن به پول فیات در خارج از بازی را دارد.
به‌‌زبان ساده، توکن‌های بازی‌های مدل «بازی برای کسب درآمد» در خارج از محیط بازی نیز ارزشمند هستند.
اما در مقابل این مدل بازی، بازی‌های آنلاین سنتی قرار دارند که از طریق خریدهای درون‌برنامه‌ای، بازاریابی وابسته و تبلیغات کسب درآمد می‌کنند. در بازی‌های سنتی، شما به‌عنوان یک بازیکن، پولی را برای خرید آیتم‌های درون بازی خرج می نمایید تا به شما کمک کند برنده شوید یا نسبت به سایر بازیکنان برتری پیدا کنید. این هزینه مستقیماً به‌دست سازندگان بازی می‌رسد.
اگر جزو بازیکنان این بازی‌ها باشید، می‌دانید که بازیکن به‌نوعی به خرید سکه‌های جذاب درون بازی عادت می‌کند. این در حالی است که این سکه‌ها هیچ ارزشی در خارج از محیط بازی ندارند. حقیقت این است که در ازای زمان و تلاشی که صرف انجام این بازی‌های آنلاین می‌کنید، به‌غیر از سرگرم‌‌شدن، چیزی دریافت نمی‌کنید.
مالکیت دارایی‌ها
مفهوم و هدف کلی بسیاری از بازی‌های بلاک چینی فعلی، مالکیت دارایی‌های دیجیتال کمیاب است. بیت کوین پدیده کمیابی آثار دیجیتال را از طریق بلاکچین معرفی کرد و فناوری NFT بر اساس آن گسترش یافت. NFTها می‌توانند مالکیت همه انواع دارایی‌های موجود در بازی، اعم از دیجیتالی و فیزیکی را اثبات کنند.
مالکیت دیجیتال دارایی‌های منحصربه‌فرد فرصت‌های اقتصادی جدیدی را برای کاربران ایجاد می‌کند. به‌عنوان مثال، در کریپتوکیتیز یا اکسی اینفینیتی، بازیکنان می‌توانند دو موجود را که با NFTها نشان داده شده‌اند پرورش دهند و یک موجود سوم ایجاد کنند.
آنها سپس می‌توانند با استفاده از این دارایی‌های جدید، از قابلیت‌های بیشتری در بازی استفاده کنند، آنها را بفروشند یا برای استفاده دیگر گیمرها اجاره دهند و درآمد ایجاد شده را بین مالکان و وام‌گیرندگان تقسیم نمایند.
این جهان‌های مجازی آنلاین به ساکنان خود امکان می‌دهند از زمان خود و از طریق مالکیت دارایی‌ها، کسب درآمد کنند. مالکان دارایی‌هایی مانند تکه زمین‌ها در یک بازی مانند دیسنترالند می‌توانند از املاک خود به همان روش دنیای فیزیکی درآمد کسب کنند. بازیکنان علاوه بر فروش مستقیم زمین‌های تحت مالکیت خود، می‌توانند جاذبه‌هایی ایجاد کنند که ممکن است درآمدزا باشند.
جالب اینجاست که این جهان‌های مجازی جدید، از همین روش در حال تحول دنیای اقتصاد هستند. برخی حتی تخمین می‌زنند که «اقتصاد متاورس» در نهایت از دنیای واقعی پیشی می‌گیرد؛ چراکه مردم با گذشت زمان از مزایای جدید ارائه‌شده از سوی این جهان‌های مجازی استفاده بیشتری می‌کنند.
بهترین پروژه‌های گیمفای
اگرچه اولین پروژه‌های گیمفای از بلاکچین بیت کوین استفاده می‌کردند، اکنون اکثر بازی‌های بلاک چینی مدرن را می‌توان در شبکه‌هایی یافت که از فناوری قرارداد هوشمند پشتیبانی می نمایند.
اتریوم اولین بلاکچین دنیا بود که فناوری قرارداد هوشمند را عرضه کرد و همچنان محبوب‌ترین گزینه برای توسعه‌دهندگان و گیمرها باقی مانده است؛ اما با رشد تعداد شبکه‌های این‌چنینی، طیف انتخاب‌های توسعه‌دهندگان گسترده‌تر شده است. هر شبکه بلاک چینی دارای قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند، توانایی پشتیبانی از پروژه‌های گیمفای را هم خواهد داشت.
اکنون بسیاری از برندهای بزرگ این فضای جدید را پذیرفته‌اند و بسیاری دیگر نیز به این موضوع جذب شده‌اند و نمی‌خواهند از آن عقب بمانند. همان طور که فضای گیمفای در حال گسترش است، می‌توانیم شاهد سرمایه‌گذاری پروژه‌های بزرگ بیشتری در این فضای دیجیتال باشیم. با این پیش‌زمینه، در ادامه نگاهی به پروژه‌های جذاب حوزه گیمفای خواهیم داشت.
1 - انجین
پلتفرم انجین به‌عنوان یک پروژه ارزهای دیجیتال شروع به کار نکرد، بلکه یک پلتفرم بازی دسته‌جمعی بود. هدف این تیم ایجاد پلتفرمی بود که کاربر مالک اصلی دارایی خود باشد. گفتیم که در بازی‌های متمرکز، بازیکن مالک دارایی‌هایی که به دست آورده نخواهد بود. این پلتفرم با تمرکززدایی از بازی و با بهره‌گیری از NFTها، امکان مالکیت حقیقی را برای کاربران خود ایجاد کرد. انجین در سال ۲۰۱۷ توکن خود به نام Enjin coin (ENJ) را راه‌اندازی و عرضه اولیه سکه آن را انجام داد.
انجین کوین (Enjin Coin) توکن بومی پلتفرم انجینمی باشد که با نماد ENJ معامله می‌شود و در شبکه اتریوم به‌عنوان یک توکن با استاندارد ERC-20 طراحی شده است. پلتفرم انجین روش‌های مختلفی را برای ایجاد دارایی‌های دیجیتال به‌شکل توکن‌های غیرمثلی ارائه می‌دهد. این دارایی‌های دیجیتالی می‌توانند به‌عنوان کلکسیون و دارایی در بازی‌های ویدیویی استفاده شوند.
هدف اصلی این پروژه ایجاد مجموعه‌ای از ابزارهایی است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد آیتم‌های مجازی را ایجاد و مدیریت نمایند. در نتیجه، هر توسعه‌دهنده‌ای ممکن است ارز دیجیتال یا محصول NFT خود را با سهولت نسبی ایجاد نماید. ایجاد هرگونه دارایی بلاک چینی در پلتفرم انجین مستلزم پرداخت کوین‌های ENJ است.
2 - دیسنترالند
دیسنترالند یک دنیای مجازی می باشد که کاربران آن را اداره می نمایند. هر قطعه زمین و هر عنصر در این دنیای مجازی یک NFT است. دیسنترالند در اوایل سال ۲۰۲۱ به‌طور متوسط ۱,۵۰۰ کاربر فعال روزانه داشت که در ماه مارس به ۱۰ هزار کاربر در روز رسید.
توکن‌های MANA و LAND توکن‌های بومی این پلتفرم می باشند. این توکن‌ها برای عملکرد اکوسیستم ضروری هستند و برای ایجاد برنامه‌ها، بازی‌ها، صحنه‌های سه‌بعدی و موارد دیگر مورداستفاده قرار می‌گیرند. تعداد توکن‌های LAND به ۹۰,۰۰۰ توکن محدود شده است مانا توکنی با استاندارد ERC-20 و LANDها توکن‌های NFT یا همان توکن‌های استاندارد ERC-721 هستند که نشان‌دهنده قطعه زمین‌های دیجیتال هستند.
امروزه این شبکه با پیشرفت در سطوح مختلف به گسترش خود ادامه می‌دهد. این گسترش شامل ایجاد آواتارها، ابزارهای نقشه‌برداری بهبودیافته، حراج زمین و موارد دیگر است. دیسنترالند قبلاً با پروژه‌های دیگری از جمله آراگون (Aragon)، دیستریکت زیروایکس (district0x) و همچنین آیم‌توکن (imToken) قراردادهای مشارکت زیادی امضا کرده است.
3 - سندباکس
سندباکس (The Sandbox) یک متاورس می باشد که بازیکنان می‌توانند در آن بازی کنند، ساختمان بسازند، مالکیت دارایی‌های خود را داشته باشند و از تجربیات مجازی خود کسب درآمد نمایند.سندهاکه رمزارز بومی این پلتفرم می باشد که در سراسر اکوسیستم سندباکس به‌عنوان پایه‌ای برای انواع تعاملات و تراکنش‌ها استفاده می‌شود.
سندباکس بیشتر به‌دلیل موفقیت چشمگیر خود در حوزه موبایل معروف شد. بازی‌های سندباکس (The Sandbox) در سال ۲۰۱۱ و سندباکس اوولوشن (The Sandbox Evolution) در سال ۲۰۱۶ شناخته شدند و در مجموع ۴۰ میلیون بار در سیستم‌عامل‌های اندروید و iOS دانلود شده‌اند. پیکسول (Pixowl) در سال ۲۰۱۸ تصمیم گرفت IP این بازی موفق را به محیط بلاکچین انتقال دهد.
پلتفرم سندباکس از سه محصول اصلی بازی یعنی نرم‌افزار وکس‌ادیت (VoxEdit)، بازار سندباکس (Sandbox Marketplace) و نرم‌افزار بازی‌ساز سندباکس (Sandbox Game Maker) تشکیل شده است.
4 - گالا
گالا گیمز (GALA Games) نیز یک پلتفرم بازی مبتنی بر بلاکچین می باشد که بر پایه اتریوم ساخته شده است. علاوه بر انجام بازی‌ها، کاربران می‌توانند کلکسیون‌های به‌دست‌آمده خود در بازی را به‌عنوان توکن غیرمثلی بخرند، معامله نمایند و بفروشند.
ارز دیجیتال بومی این پلتفرم با نام گالا (GALA) به‌عنوان پاداش به بازیکنان داده می‌شود. ارزش گالا در طول سال گذشته بیش از ۱۲۰ هزار درصد افزایش یافت. مکانیسم رأی‌دهی این بازی به نام نودهای بنیان‌گذار (Founder’s Nodes) به بازیکنان اجازه می‌دهد درباره نحوه توسعه بازی حق رأی داشته باشند.
پلتفرم گالا گیمز محدود به یک بازی نیست و مجموعه‌ای از بازی‌های رایگان را به کاربران ارائه می‌دهد. در حال حاضر، گالا گیمز ۵ بازی از جمله تون استار (Town Star)، میراندوس (Mirandus)، اسپایدر تنک (Spider Tank)، فورتیفاید (Fortified) و اکوز آو امپایرز (Echos of Empires) را به کاربران خود ارائه می‌دهد.
جمع‌بندی
در این مقاله مفهوم گیمفای و تأثیر آن را بر بازی‌های ویدیویی بررسی کردیم، به تفاوت‌های گیمفای با بازی‌های سنتی اشاره کردیم و نگاهی به چند نمونه از پروژه‌های موفق در حوزه گیمفای داشتیم. اکثر بازی‌ها دارای نوعی اقتصاد داخلی هستند که در بازی‌های سنتی، این اقتصاد تحت کنترل توسعه‌دهندگان قرار دارد. همین مسئله یک محیط بدون نیاز به اعتماد برای بازیکنان ایجاد می نماید. مفهوم گیمفای نسبت به بازی‌های آنلاین فعلی بهبود قابل‌توجهی یافته است. مدل بازی برای کسب درآمد در نهایت نقطه عطفی برای پذیرش گسترده‌تر ارزهای دیجیتال خواهد بود؛ بنابراین تعجب‌آور نیست که در روند انفجاری رشد حوزه گیمفای هیچ نشانه‌ای از کاهش جذابیت و فروکش‌کردن جذب مخاطب دیده نمی‌شود. با نرخ رشد بالای این حوزه و به‌طور کلی موارد استفاده گسترده NFTها و همچنین با افزایش علاقه عمومی مردم، چشم‌انداز رشد این صنعت نوپا نامحدود خواهد بود.
