هرآنچه که باید درباره کارمزد بیت کوین بدانیم!
زمانی که ساتوشی ناکاموتو پدیده جدیدی را به دنیای مالی معرفی کرد از کارمزدهای بالای تراکنش آن به عنوان یکی از بزرگ ترین مشکلات سیستمهای مالی به خصوص سیستم های سنتی یاد کرده بود. امروزه شما می توانید با گسترش شبکه بیت کوین و دیگر رمزارزهای بازار چندین میلیون دلار را در کمترین زمان به نقطه ای دیگر از سراسر جهان منتقل نمایید.
البته در نظر داشته باشید که اگر بخواهید با شبکه بیت کوین یک کالای ارزان قیمت مانند یک برش کیک خریداری نمایید، کارمزدی که باید پرداخت نمایید از هزینه یک برش کیک بیشتر خواهد بود.
آیا این موضوع را می توان نقطه ضعف شبکه بیت کوین دانست؟ در این مقاله همراه ما باشید.
کارمزد تراکنش بیت کوین که گاها آن را همان کارمزد استخراج به شمار می اورند؛ هزینه ای می باشد که کاربران بیت کوین باید برای ارسال یک تراکنش مانند خرید یک کالا پرداخت نمایند. این کارمزد به ماینرها یا استخرهای استخراج بیت کوین تعلق می‌گیرد.
نکته بسیار مهم درباره کارمزد بیت کوین این می باشد که کارمزد تراکنش‌ها با روشی بسیار جدیدی و به‌طور کاملاً آزاد و رقابتی تعیین میشود؛ به این معنی که لزوماً بالابودن مبلغ تراکنش، کارمزد را هم بالا نمی‌برد.
پس می توان این گونه کارمزد تراکنش‌های بیت کوین را توضیح داد؟
کارمزد تراکنش، هزینه‌ای می باشد که مالک بیت کوین به ماینرها پرداخت می‌کند تا بتواند دارایی بیت کوین خود را به یک آدرس بیت کوین دیگر منتقل نماید.
کیف پول‌های بیت کوین، کارمزد هر تراکنش را به‌صورت خودکار و بر اساس ترافیک شبکه تعیین می نمایند؛ اما همچنین بسیاری از کیف پول‌ها این امکان را به کاربران می‌دهند که کارمزد تراکنش خود را به‌صورت دستی و مطابق اولویت تراکنش تنظیم کنند.
اما برای درک بهتر جزئیات کارمزد تراکنش‌ها، ابتدا باید بدانیم که به‌هنگام انتقال بیت کوین به آدرسی دیگر، چه اتفاقی می‌افتد؟ انتقال بیت کوین از آدرسی به آدرس دیگر، فرایندی است که مراحل زیر را شامل میشود:
1 - اعلام تراکنش به شبکه و اعتبارسنجی آن
بعد از اینکه تراکنشی را در کیف پول خود امضا و نرم‌افزار کیف پولتان آن را به شبکه ارسال کرد، همه رایانه‌هایی که نسخه‌ای از بلاک چین بیت کوین را در اختیار دارند، اعتبار این تراکنش را بررسی می نمایند.
در دنیای بیت کوین و ارزهای دیجیتال، این رایانه‌ها تحت‌عنوان نود (node) و این فرایند تحت‌عنوان اعتبارسنجی شناخته میشود. در این مرحله، نودها تاریخچه تراکنش‌های بیت کوین را بررسی می‌کنند تا مطمئن شوند که بیت کوین‌هایی که قصد خرج‌‌کردن آنها را دارید، واقعاً متعلق به شما هستند و پیش‌تر خرج نشده‌اند.
2 - ارسال تراکنش به استخر حافظه (مِمپول)
پس از تأیید اعتبار، تراکنش به استخر حافظه یا مِمپول (Mempool) فرستاده میشود. ممپول نوعی «اتاق انتظار» می باشد که تراکنش‌ها برای انتخاب شدن توسط ماینرها و ثبت شدن در یک بلاک (بسته‌های حاوی تراکنش)، در آن منتظر می‌مانند. در این مرحله، تراکنش «تأییدنشده» (unconfirmed) یا «بدون تأیید» (۰confirmation) ارزیابی میشود.
در حقیقت به‌بیان ساده می‌توان گفت در این مرحله هنوز تراکنش‌ها (در بلاک‌ها) بسته‌بندی نشده‌اند.
3 - ثبت در بلاک و تأیید تراکنش
هرگاه ماینری تراکنشی را انتخاب و آن را با موفقیت در بلاک استخراج‌شده جای‌گذاری نماید، تراکنش تأییدشده محسوب میشود.
هر بلاک می‌تواند تنها تعداد محدودی از تراکنش‌ها را در خود جای دهد که در حال حاضر، این تعداد به‌طور متوسط ۲,۵۰۰تراکنش است. در مواقعی که ترافیک شبکه بالاست و تراکنش‌های بسیاری منتظر تأییدشدن هستند، اولویت ماینرها با تراکنشی می باشد که کارمزد بالاتری برای آن در نظر گرفته شده باشد.
نحوه تعیین کارمزدها در تراکنش بیت کوین
برای درک بهتر نحوه تعیین کارمزدها در تراکنش‌های بیت کوین، بهتر است ابتدا چند مفهوم ساده را با هم مرور نماییم.
یو‌تی‌ایکس‌او (UTXO)
سیستم بیت کوین برخلاف بانک‌ها کار می نماید. در بانک‌ها برای اینکه مشخص شود هرکس چه مقدار موجودی دارد، یک فهرست از موجودی کاربران در اختیار بانک است که در زمان تراکنش از موجودی یک نفر کم می‌کند و به موجودی فرد دیگری اضافه می‌کند. اما در بیت کوین چنین سازوکاری وجود ندارد و هیچ فهرستی از موجودی کاربران در کار نیست. در بیت کوین به‌جای آن که نیاز باشد موجودی هر کاربر به‌شکل مستقیم ذخیره شود از مدل UTXO استفاده میشود.
در مدل‌های UTXO، شبکه بر اساس تمام تراکنش‌هایی که شما در کیف پول خود دریافت یا ارسال کرده‌اید، متوجه میشود که آیا دارایی کافی برای انجام تراکنش دارید یا خیر.
به بیان ساده، هر UTXO مانند یک اسکناس نقدی عمل می‌کند که ارزشی را (به‌صورت بیت کوین) در خود ذخیره کرده و فقط یک بار می‌توان آن را خرج نمود. بنابراین هر تراکنش بیت کوین، (حداقل) یک UTXO را مصرف کرده و یک یا چند UTXO جدید را ایجاد می نماید.
- ورودی تراکنش
در هر تراکنش شبکه بیت کوین، از یک یا چند UTXO (خروجی خرج‌نشده تراکنش‌های قبلی) به‌عنوان ورودی تراکنش استفاده میشود. شخص فرستنده با توجه به مبلغ تراکنش، ورودی مناسب را از میان UTXOهای موجود در کیف پول خود انتخاب می‌کند.
- خروجی تراکنش
خروجی‌های تراکنش، مقصد بیت کوین‌های ورودی را تعیین و هر خروجی مشخص می‌کند که چه مقدار از بیت کوین‌های ورودی به چه آدرسی منتقل شوند. خروجی‌های تراکنش، در نهایت UTXOهای مستقلی را ایجاد می نمایند که می‌توان هریک را به‌صورت جداگانه خرج نمود.
-
انتخاب کارمزد مناسب برای تراکنش
برای انتخاب بهترین نرخ کارمزد، می‌توانید به وب‌سایت bitcoinfees.earn.com مراجعه نمایید. در این وب‌سایت تراکنش‌های در انتظار در ممپول، به‌همراه نرخ کارمزد و زمان تخمینی تأیید آنها مشخص شده و به‌صورت لحظه‌ای به‌روزرسانی میشود.
بنابراین با توجه به اولویت و اهمیت تراکنشتان، می‌توانید نرخ کارمزد مناسب را تشخیص دهید. دقت داشته باشید که نرخ کارمزد می‌تواند بسته به میزان ترافیک شبکه در هر زمان، متغیر باشد. طبق تصویر زیر، در زمان‌هایی که شبکه شلوغ نیست، می‌توانید با پرداخت ۱ ساتوشی برای هر بایت، تراکنش خود را به تأیید برسانید.
اطلاعات آماری از وضعیت تراکنش‌های موجود در ممپول؛ منبع: bitcoinfees.earn.com
ساتوشی کوچک‌ترین واحدی است که در بلاک چین بیت کوین ثبت شده است: یک ساتوشی یعنی یک ممیز، هفت صفر و بعد یک. به عبارت دیگر یک ساتوشی برابر است با: ۰.۰۰۰۰۰۰۰۱ بیت کوین یا ۸–۱۰*۱.۰BTC.
اطلاعات مربوط به یک تراکنش بیت کوین در کاوش‌گر Blockchain.com؛ برای مشاهده سایز اصلی بر روی تصویر کلیک کنید.
آیا ارسال بیت کوین رایگان است؟
خیر. قوانین کارمزدها در گذشته نسبت به امروز متفاوت بود. اگر تراکنش شما به‌اندازه کافی کوچک بود و یا اولویت داشت، حتی می‌توانستید تراکنش‌های خود را به‌صورت رایگان ارسال کنید. اما امروزه هر تراکنش بیت کوین برای تأیید شدن، به یک مقدار حداقلی از کارمزد احتیاج دارد.
چه کسی کارمزد تراکنش بیت کوین را دریافت می‌کند؟
کارمزد تراکنش بیت کوین به ماینری پرداخت میشود که با موفقیت، تراکنش تأییدشده را در بلاک استخراج‌شده جدید جای داده باشد.
چرا کارمزد بیت کوین تا این حد زیاد است؟
در مواقعی که افراد بسیاری در حال ارسال بیت کوین هستند، صفی از تراکنش‌های تأییدنشده شکل می‌گیرد. افرادی که مایل هستند تراکنش خود را سریع‌تر وارد روند پردازش کنند، کارمزد بالاتری را برای تراکنش خود در نظر می‌گیرند. این مسئله رقابتی تحت‌عنوان «جنگ کارمزد» را بین شرکت‌کنندگانی به راه می‌اندازد که تمایل دارند در اسرع وقت تراکنش خود را به تأیید برسانند.
با این حال، در مواقعی که شبکه نسبتاً خلوت است، ارسال بیت کوین به‌مراتب ارزان‌تر میشود.
بیت کوین در ازای هر تراکنش، چه مقدار کارمزد طلب می‌کند؟
برای محاسبه کارمزد مناسب هر تراکنش، باید اندازه تراکنش خود را (که در اغلب کیف پول‌های بیت کوین نمایش داده میشود) در نرخ کارمزد تعیین‌شده ضرب کنید. البته پیداکردن نرخ کارمزد فعلی شبکه کار دشواری نیست و پیش‌تر وب‌سایت‌هایی را معرفی کردیم که می‌توانند در این کار به شما کمک کنند.
جمع‌بندی
همان طور که خواندید، مسئله کارمزدها بسیار پیچیده است و می‌تواند چالش‌های زیادی را برانگیزد. درواقع دلیل اصلی ایجاد فورک بیت کوین کش از شبکه بیت کوین، افزایش ظرفیت و اندازه بلاک‌های بیت کوین بود. اندازه بلاک‌های بیت کوین، تعداد تراکنش‌هایی که این شبکه می‌تواند در هر بلاک پردازش و تأیید کند را محدود می‌کند. این مسئله تعداد تراکنش‌های در حال انتظار و به‌تبع آن، کارمزدهای این تراکنش‌ها را افزایش خواهد داد.
پایین‌بودن کارمزدها در شبکه بیت کوین از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چراکه ایجاد سیستم پرداختی ارزان و همتابه‌همتا، یکی از مهم‌ترین اهدافی بود که بیت کوین بر مبنای آن به وجود آمد. اما با این حال و مطابق معمول، در کنار کارمزد پایین ملاحظات دیگری همچون امنیت شبکه نیز وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند.
