سولانا (Solana) چیست؟
سولانا بهعنوان یک شبکه بلاک چین تک زنجیری و مبتنی بر اثبات سهام نمایندگی شده (DPoS)، در اواخر سال 2017 توسط جمعی از مهندسین سابق کوالکام، اینتل و دراپباکس راهاندازی شد. هدف کلی از ایجاد این شبکه، تمرکز روی مسئله مقیاس پذیری بدون تمرکزگرایی و لطمه زدن به امنیت شبکه است. هسته اصلی راه حل مقیاس پذیری سولانا، استفاده از یک ساعت زمانی غیر متمرکز به نام اثبات تاریخچه (Proof of History “PoH) است. این فناوری به منظور حل مسئله زمان در شبکههای توزیع شده که در آن هیچ نهاد متمرکز و مورد اعتمادی وجود ندارد، ارائه شده است. اثبات تاریخچه با استفاده از توابع تاخیر قابل تایید (Verifiable Delay Functions) به هر گره در شبکه اجازه میدهد تا با استفاده از محاسبات هش SHA256، تایماستمپهای زمانی را به صورت محلی تولید کند. این کار منجر به حذف نیاز به پخش تایماستمپها در شبکه شده و در نتیجه، کارایی کلی شبکه را بهبود میدهد.
ماموریت سولانا و رمز ارز SOL، پشتیبانی از برنامههای رو به رشد مبتنی بر بلاک چین و دموکراتیک کردن سیستمهای مالی جهان است. این شبکه، ویژگیهای زیر را برای کاربران خود به ارمغان میآورد:
مقیاس پذیری: سولانا قادر به پردازش بیش از 50,000 تراکنش در ثانیه بوده و زمان ایجاد هر بلاک، فقط 400 میلی ثانیه است.
تمرکززدایی: با استفاده از پروتکل انتشار بلاک “توربین (Turbine)”، سولانا قادر است ضمن پشتیبانی از هزاران گره، مقیاس پذیری شبکه را نیز حفظ کند.
ارزان بودن: کارمزد 1 میلیون تراکنش در شبکه سولانا، فقط 10 دلار تخمین زده میشود.
تاریخچه سولانا
پلتفرم سولانا (SOL) در سال 2017 توسط آناتولی یاکوونکو تأسیس شد. یاکوونکو قبل از تأسیس سولانا در کوالکام کار می کرد. وی پس از تجربه قبلی خود در Dropbox به عنوان مهندس نرم افزار، تجربه گسترده ای در مورد الگوریتم های فشرده سازی داشت. آنها همراه با اریک ویلیامز و سولانا CTO، گرِگ فیتزجرالد، فرایند جدیدی را برای مقابله با مشکلات تولید سنتی ایجاد کردند که در بلاکچین های بیت کوین و اتریوم وجود داشت.
آنها امیدوارند که بتوانند یک پروتکل قابل اعتماد و توزیع شده ایجاد کنند که مقیاس پذیری بیشتری را فراهم کند. این تیم در حال حاضر با پشتیبانی از سازمان های برتر جهان از جمله: اپل، کوالکام، اینتل، گوگل، مایکروسافت، توییتر، Dropbox و موارد دیگر پشتیبانی میشود. تأثیری که سولانا ایجاد کرده است توجه بسیاری از سرمایه گذاران را نیز به خود جلب کرده است که شامل: سرمایه مولتی کوین، بنیاد سرمایهSLOW Capital ، CMCC Global و غیره است.
بنیانگذاران سولانا SOL چه کسانی هستند؟
آناتولی یاکوونکو مهمترین فرد پشت سر سولانا است. شغل حرفه ای او از کوالکام Qualcomm آغاز شد، جایی که او به سرعت در ردههای بالاتر قرار گرفت. بعد از این مسیر حرفه ای او تغییر کرد و یاکوونکو به عنوان یک مهندس نرم افزار در Dropbox وارد سمت جدید شد. در سال 2017، یاکوونکو کار بر روی پروژه ای را آغاز کرد که بعدا به عنوان سولانا محقق شد. او با همکار خود در کوالکام، گرگ فیتزجرالد، همکاری کرد و آنها پروژه ای را به نام آزمایشگاه های Solana تأسیس کردند. با جذب چندین همکار سابق کوالکام دیگر، پروتکل Solana و رمز SOL در سال 2020 برای عموم منتشر شد.
شرکای سولانا
Solana (SOL) تعداد زیادی شریک در صنعت رمزارز دارد. بسیاری از آنها بهترین و درخشان ترین در صنعت هستند. ازجمله: Project Serum ،FTX ،Terra ،akash ،Chainlink ،civic ،dfuse ، Formatic ،Stardust ،Kin ،Tempest و… هستند.
چه چیزی سولانا را منحصر به فرد می کند؟
نکته جالب درباره ارز سولانا بر خلاف دیگر ارزهای نوظهور این است که سولانا بدون تبلیغات و حمایت های سلبریتی ها توانسته است عملکرد خوبی داشته باشد. قبلا درباره ارز دیجیتال دوج کوین، ارز کیشو و یا ارز شیبا دیدیم که این پروژه ها تنها با مارکتینگ قوی و پشتیبانی توسط سلبریتی ها و اینفلوئنسرهای توانستند توجه سرمایه گذاران را به خود جلب کنند، اما ارز سولانا در طی مدت شش ماه و با روندی آهسته و پیوسته توانست از رده پنجاهم به رده دوازدهم جدول ارزهای دیجیتال برسد.
سولانا در زمانی که همه بازار و بیت کوین در اصلاح بودند یک روند تاریخی رشد را تجربه کرد. علت این داستان را باید در PA یا عملکرد قیمتی یک ارز دیجیتال پیدا کنیم. درباره ارز سولانا PA نکته بسیار قابل توجهی است. با مقایسه نمودارهای بیت کوین و سولانا میتوان دریافت که در ده ماهه اخیر قیمت بیت کوین حدود 400 درصد و قیمت سولانا حدود 900 درصد رشد کرده است. از آنجایی که اکثر آلت کوین ها نسبت به بیت کوین عملکرد و رشد بهتری داشته اند این موضوع طبیعی است. اما در جزییات بیشتر و نگاهی عمیق تر به بازار متوجه خواهیم شد که حتی زمانی که بیت کوین اصلاح قیمتی و سقوط را تجربه کرده است سولانا با رشد قابل توجهی روبه رو بوده! درواقع داشتن این عملکرد جدا از بیت کوین نکته قابل توجه در روند قیمتی ارز دیجیتال سولاناست.
ویژگیهای بارز شبکه سولانا و رمز ارز SOL
شبکه بلاک چین بسیار کارآمد سولانا بر پایه 8 فناوری نوین ساخته شده که عبارتند از:
اثبات تاریخچه (Proof of History)
یکی از چالشهای مهم در شبکههای توزیع شده مانند بلاک چین، حصول توافق در مورد زمان و توالی وقایع است، زیرا گرهها نمیتوانند به سادگی به یک منبع زمانی خارجی یا هر زمان تعیینشدهای در یک تراکنش اعتماد کنند. شبکه سولانا بهطور مداوم اعتبارسنجها را مکلف به حل توابع تاخیر قابل تایید (VDF) بر پایه SHA256 میکند. VDFها برای ارزیابی به تعداد مشخصی از مراحل متوالی نیاز دارند و خروجی آنها بهطور بهینه و عمومی قابل تایید است.
VDFها را فقط میتوان با استفاده از یک هسته از CPU و با انجام یک سری مراحل به صورت متوالی حل کرد. تیم سولانا خاطر نشان کرده از آنجایی که برای حل انجام تابع هش SHA256، انجام پردازش موازی بدون استفاده از “حمله جستجوی فراگیر (Brute Force Attack) و استفاده از 2 به توان 128 عدد هسته امکان پذیر نیست، لذا تعریف مدت زمان لازم برای استفاده از این مراحل کار دشواری نخواهد بود.
شبکه سولانا در ساز و کار PoH خود از هشینگ متوالی استفاده میکند؛ به این صورت که خروجی هر مرحله، بهعنوان ورودی بعدی تابع هش مورد استفاده قرار میگیرد. یک اعتبارسنج فقط در صورتی قادر به محاسبه خروجی تابع هش Y خواهد بود که ورودی آن، خروجی تابع قبلی یعنی X باشد. از آنجایی که این محاسبات برای همه اعتبارسنجها یکسان است، به این معنی که تمامی اعتبارسنجها به منظور دریافت خروجی از تابع Y در یک بازه زمانی نیاز به داشتن خروجی تابع X دارند، سولانا قادر به ایجاد یک ساعت زمانی هماهنگ در کل شبکه است.
تیم سولانا اعتقاد دارد که ASICها نمیتوانند یک تهدید جدی برای الگوریتم PoH فعلی شمرده شوند، زیرا یک دستگاه ASIC فقط 30 درصد نسبت به تجهیزات عمومی سریعتر خواهد بود. به گفته تیم سولانا، یک حمله از سوی دستگاههای ASIC سریعا قابل تشخیص است.
الگوریتم اجماع تحمل خطای بیزانس تاور (TBFT)
پیش از اجماع اصلی از طریق الگوریتم تحمل خطای بیزانس، الگوریتم PoH اجرا میشود و به همین خاطر، تاخیر در شبکه سولانا کاهش مییابد.
هر بار که یک گره در شبکه به یک فورک خاص رای میدهد، رایدهی به یک بازه زمانی خاص از هشها به نام اسلات (Slot) محدود میشود. در حال حاضر، زمان هر اسلات در شبکه سولانا 400 میلی ثانیه تعریف شده است. این بدان معناست که هر 400 میلی ثانیه، شبکه دارای یک نقطه بازگشت بالقوه است، اما برای تغییر رای، مدت زمانی که شبکه باید توقف کند تا آن رای اعمال شود، دو برابر میشود.
به عنوان مثالی برای درک بهتر مسئله بالا، یک رای که 12 ثانیه قبل از سوی یک اعتبارسنج داده شده، 2 به توان 32 اسلات یا به عبارتی 54 سال اعتبار دارد. بنابراین، این رای هیچگاه قابل بازگرداندن نیست. این ویژگی باعث میشود تا با اضافه شدن بلاکهای جدید به دفتر کل، اعتبار بلاکهای قبلی به شدت افزایش یابد، زیرا با گذر هر اسلات، اعتبار یک بلاک 2 برابر میشود. شایان ذکر است که برای اجماع در الگوریتم شبکه سولانا، باید دو سوم از اعتبارسنجها به توافق برسند.
همچنین شبکه اصلی سولانا از مدل اثبات سهام نمایندگی شده (DPoS) برای تعیین اعتبارسنجها استفاده میکند. در این روش، هولدرهای رمز ارز SOL با استیکینگ این توکن، نقش اساسی در انتخاب اعتبارسنجها و روند تولید بلاکها خواهند داشت.
توربین (Turbine) در شبکه سولانا و ارز دیجیتال SOL
معمولا در شبکههای توزیع شده، افزایش شمار گرهها منجر به افزایش زمان مورد نیاز برای انتشار دادهها در شبکه میشود. سولانا برای رفع این موضوع، از پروتکل توربین که در واقع یک ساز و کار انتشار بلاک در شبکه محسوب میشود، استفاده میکند.
با استفاده از پروتکل توربین، اگر یک گره ملزم به ارسال حجم عظیمی از داده به 1000 گره دیگر شود، این انتقال نیازی نیست 1000 بار تکرار شود. در عوض، دادهها به چند پاکت بسیار کوچک تقسیم شده و هر کدام به یک اعتبارسنج متفاوت ارسال میشود. در ادامه، یکی از اعتبارسنجهایی که این پاکتها را دریافت میکنند، مجددا آنها را به گروهی از گرههای نزدیک خود ارسال میکند. این کار باعث میشود تا در نهایت انتقال دادهها بین تمامی گرهها تکمیل شود و از طرفی، هر گره موظف به ارسال حجم بالایی از داده نیست.
گلف استریم (Gulfstream) در شبکه سولانا و رمز ارز SOL
در زمان تولید هر بلاک در شبکه سولانا، اعتبارسنجهای بلاک بعدی نیز بر اساس مقدار سپردهگذاری آنها تعیین میشوند. این اتفاق باعث میشود تا انتقال داده و تراکنشها برای اعتبارسنجهای بلاک بعد، از بلاک پیشین آغاز شود. بنابراین، ولیدیتورها تایید تراکنشها را زودتر از موعد انجام خواهند داد و این اتفاق منجر به افزایش سرعت شبکه و کاهش حافظه موقت مورد نیاز برای تراکنشهای تایید نشده میشود.
سی لول (Sealevel)
سی لول یک موتور پردازش تراکنشها به صورت فوق موازی (Hyper-Parallelized) بوده که بر مبنای استفاده از GPU و SSD طراحی شده است. شایان ذکر است که تا به امروز، تمامی شبکههای بلاک چینی از روش تک محوری برای پردازش تراکنشها استفاده میکنند و سولانا اولین و تنهاترین پروژهای بوده که به صورت موازی و در یک شارد، قادر به پرداز تراکنشها است.
راه حل این مشکل به میزان زیادی از یک روش با نام Scatter-Gather برگرفته شده است. سی لول میتواند تمامی تراکنشهای غیر همپوشان در یک بلاک را پیدا کرده و آنها را به صورت موازی اجرا کند.
پایپ لاین (Pipeline) در شبکه سولانا و ارز دیجیتال SOL
در پردازش تراکنشهای شبکه سولانا تا حد زیادی از یک روش بهینهسازی رایج بر مبنای CPU به نام پایپ لاین استفاده میشود. این مکانیزم، استفاده از تمام قسمتهای سخت افزار به صورت موثر و مداوم را تضمین میکند.
در شبکه سولانا، واحد پردازش تراکنشها (TPU)، دادهها را از طریق کرنل (Kernel) دریافت کرده، امضاها را طریق GPU تایید میکند و حسابداری از طریق CPU انجام میشود. زمانی که TPU شروع به ارسال یک بلاک به اعتبارسنجها میکند، دادههای مربوط به بلاک و پاکتهای بعدی و همچنین امضاهای دیجیتال دریافت میشوند.
کلود بریک (Cloudbreak)
در یک شبکه توزیع شده، از حافظه به منظور پیگیری حسابها استفاده میشود، لذا کمبود اندازه حافظه و سرعت دسترسی محدود میتواند عملکرد را تحتالشعاع قرار دهد. برای حل این موضوع، مکانیزم کلودبریک از جانب تیم سولانا به منظور بهینهسازی خواندن و نوشتن همزمان در یک پیکربندی RAID 0 برای SSD ها طراحی شده است. در این شرایط، هر دیسک یک ظرفیت ذخیرهسازی مجزا برای برنامههای درون شبکه اختصاص داده است.
بایگانیکنندگان (Archivers) در شبکه سولانا و ارز دیجیتال SOL
در شبکه سولانا، وظیفه ذخیرهسازی دادهها از دوش اعتبارسنجها برداشته شده و به گروهی از نودها با نام بایگانیکنندگان داده شده است. آرکایورها نقشی در اجماع شبکه ندارند، بلکه دادههایی را که به قطعات کوچکی تبدیل و رمزنگاری شدهاند را ذخیره میکنند. هر از چند گاهی، شبکه از آرکایورها میخواهد تا ثابت کنند که دادهها را به درستی ذخیره کردهاند.
رمز ارز SOL چیست؟
رمز ارز SOL در واقع توکن مورد استفاده در شبکه بلاک چین سولانا است. Solana از الگوریتم اجماع اثبات سهام نمایندگی شده به مظنور تشویق دارندگان توکن SOL به منظور مشارکت آنها در شبکه استفاده میکند. بهعنوان بخشی از برنامههای مدنظر گرفته شده توسط سولانا برای افزایش امنیت، تمامی کارمزدهایی که در قالب رمز ارز SOL پرداخت میشود، سوزانده میشود. این سیستم تورم منفی باعث میشود تا افراد به هولد و استیکینگ رمز ارز SOL به منظور شرکت در فرآیند اجماع ترغیب شوند.
کاربرد رمز ارز SOL
همانطور که گفته شد، توکن شبکه سولانا رمز ارز SOL نام دارد و دارای کاربردهای زیر است:
عرضه اولیه ارز دیجیتال SOL
عرضه اولیه توکن SOL در چند مرحله بین سالهای 2018 تا 2020 انجام گرفت. به بیانی دقیقتر، در آوریل 2018 (فروردین 97)، حدود 16 درصد از کل عرضه رمز ارز SOL با قیمت 4 سنت از طریق Seed Sale توزیع شد. در ادامه و در خرداد همان سال، 12.92 درصد از کل توکنهای SOL در قالب Founding Sale با قیمت 20 سنت به سرمایهگذاران فروخته شد. همچنین یک عرضه اولیه اختصاصی برای اعتبارسنجها به قیمت 22.5 سنت در تیرماه 98 برگزار گردید و حاصل آن، فروش 5.18 درصد از کل توکنهای SOL بود.
به صورت کلی، نحوه تخصیص رمز ارز SOL به صورت زیر است:
برنامه زمانی توزیع رمز ارز SOL
برنامه زمانی توزیع توکن شبکه سولانا به صورت زیر است:
آیا استخراج سولانا و ارز دیجیتال SOL ممکن است؟
با توجه به توضیحات بخش ساز و کار شبکه سولانا، مشخص شد که این ارز دیجیتال از الگوریتم اثبات سهام نمایندگی شده به منظور اجماع استفاده میکند. از طرفی، فرآیند “استخراج” و دریافت یک رمز ارز در قبال انجام تلاش محاسباتی در پروژههای بلاک چینی، به آنهایی محدود میشود که از الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work) استفاده میکنند. به عنوان مثال، بیت کوین (BTC) را میتوان از طریق خرید تجهیزات ماینینگ و مشارکت در شبکه و ساخت بلاکها، دریافت کرد.
اما در شبکههای مبتنی بر اثبات سهام و اثبات سهام نمایندگی شده چنین نیست. در این شبکهها، استخراج معنایی ندارد و در عوض پاداشهایی از جنس رمز ارز آن شبکه بین سپردهگذاران توزیع میشود. به منظور سپردهگذاری و استیکینگ یک ارز دیجیتال، کاربر باید مقداری از آن رمز ارزها را در کیف پول رسمی و یا والتهای پشتیبان پروسه استیکینگ آن رمز ارز، نگهداری کند.
نحوه خرید، صرافی ها و کیف پول های سولانا
احتمالا گزینه مورد علاقه کاربران برای نگهداری رمز ارزهای خود، صرافیها هستند. اما بهخاطر کاهش ریسک و مسائل امنیتی، بهتر است ارزهای دیجیتال خود را به یک کیف پول خارج از حساب صرافی انتقال دهید. از این رو، برای ذخیره رمز ارز SOL چند گزینه پیش روی شماست که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
کیف پولهای نرم افزاری
کیف پولهای نرم افزاری برنامههایی هستند که روی کامپیوتر یا دستگاه تلفن همراه شما نصب شده و با آنها میتوانید رمز ارز SOL یا سایر ارزهای دیجیتال خود را ذخیره کنید. همچنین به وسیله این نوع والتها میتوانید تاریخچه تراکنشهای پیشین خود را نیز مشاهده نمائید.
اگر قصد دارید تا از یک کیف پول نرم افزاری برای ذخیره رمز ارز SOL خود استفاده کنید، شاید بهترین گزینه، کیف پول تراست والت باشد. این پیشنهاد از این جهت است که این والت ضمن داشتن محیط کاربر پسند و ساده، از بسیاری از سایر ارزهایی که در تملک شما هستند نیز پشتیبانی میکند. علاوه بر این، پشتیبانی کامل از استاندارد BEP20 دیگر مزیت Trust Wallet محسوب شده و استفاده از آن در کاهش کارمزدهای پرداختی به هنگام نقل و انتقال رمز ارزها تاثیر زیادی دارد.
کیف پول های سخت افزاری
کیف پول سخت افزاری، یک دستگاه فیزیکی (معمولا به شکل حافظه USB) است که کلید خصوصی کاربران را به صورت آفلاین در فضایی تحت عنوان Cold Storage ذخیره میکند. برای جلوگیری از تقلبی یا دستکاری شده بودن والتها که با هدف سرقت داراییهای دیجیتال کاربران انجام میشوند، حتما سعی کنید تا این کیف پولها را مستقیما از سازنده آن خریداری نمائید.
کیف پولهای سخت افزاری معمولا بیشترین میزان امنیت را به کاربران ارائه میدهند و علاوه بر این، به نسبت دیگر انواع والتها کاربرپسندی بالاتری دارند. از بهترین والت های سخت افزاری میتوان به کیف پول ترزور و کیف پول لجر نانو اس اشاره کرد.
والتهای آنلاین
کیف پولهای آنلاین روی سرورهای یک شرکت نگهداری میشوند. اگرچه مزیت اصلی این والتها امکان دسترسی سریع به آنها از هرجایی است، ولی مشکل بزرگ آنها این است که کلیدهای خصوصی کاربران روی کامپیوتری غیر از سیستم کاربرها ذخیره میشود. این بدان معنی است که شما نه تنها باید به شرکت اعتماد کنید که رمز ارزهای شما را سرقت نکند، بلکه باید به اندازه کافی به امنیت آن نیز اطمینان داشته باشید، تا مبادا داراییهای دیجیتال شما توسط هکرها مورد سرقت قرار گیرند.
صرافی های پشتیبان
خرید سولانا در بسیاری از صرافیهای رمز ارزی امکانپذیر است. هماکنون جفتهای معاملاتی SOL/USDT ،SOL/USD ،SOL/BTC ،SOL/BUSD ،SOL/BTC ،SOL/ETH ،SOL/USDC ،SOL/QC ،SOL/BNB ،SOL/THB و SOL/KRW در صرافیهای بایننس، اکیاکس، هیوبی، بیتفینکس، FTX، هاتبیت و بسیاری دیگر در دسترس است.
آینده ارز دیجیتال سولانا؟
ارز دیجیتال سولانا توانسته است با FTX در صرافی غیر متمرکز سریوم، همکاری داشته باشد و این نشان دهنده رشد آن در دوره اخیر بوده است. دومین همکاری که رز دیجیتال سولانا در دوره اخیر داشته است، همکاری با چین لینک است.
علاوه بر این ارز دیجیتال سولانا توانسته است با همکاری خود در پروژه تتر، USTD را به اکوسیستم وارد کند.
علاوه بر این ارز دیجیتال سولانا در تلاش است که زمان تولید بلاک خود را کاهش داده و آن را به 80 میلی ثانیه برساند.
جمعبندی
سولانا یک پروژه بسیار قدرتمند در حوزه رمز ارزها محسوب شده و چندین نوآوری در دل آن قرار دارد. تیم پروژه سولانا، جمعی از افراد باسابقه و چهرههای درخشان در حوزه فناوری هستند و تا به امروز به خوبی توانستهاند این پروژه را به سمت رسیدن به اهداف بلندپروازانهاش سوق دهند. جهش قیمت رمز ارز SOL و افزایش استفاده از این شبکه بلاک چینی، تاییدی بر این ادعا است.
سولانا به خوبی توانسته با ارائه راهکارهای نوین، ضمن حفظ امنیت و تمرکززدایی شبکه، مسئله مقیاس پذیری را نیز تا حد بسیار زیادی حل کند. در صورت ادامه یافتن رشد این شبکه بلاک چینی، به طور حتم نام سولانا را در آینده در کنار بسیاری از پروژههای مطرح و قدیمی بازار بیشتر خواهیم شنید.