احراز هویت دو عاملی (2FA) چیست و چگونه فعال می‌شود | افزایش امنیت حساب‌های کاربری
- توسط: فاطمه خلیلی
- زمان مطالعه: 10 دقیقه
- ساخته شده در : 04 مرداد 1404 به روز شده در : 04 مرداد 1404
- 58
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
در دنیای پرشتاب امروز که فناوری‌های نوظهور مسیر سرمایه‌گذاری و مبادلات مالی را متحول کرده‌اند، بازار ارزهای دیجیتال به یکی از جذاب‌ترین و البته پیچیده‌ترین فضاهای مالی تبدیل شده است. با رشد روزافزون کاربران ایرانی در این بازار، نیاز به بستری امن، حرفه‌ای و بومی بیش از پیش احساس می‌شود. صرافی «پارس بیت» با هدف پاسخ‌گویی به این نیاز، بستری مطمئن برای خرید و فروش رمزارزها فراهم کرده است و تلاش می‌کند با ارائه خدمات متنوع، تجربه‌ای آسان و حرفه‌ای از معامله‌گری دیجیتال را برای کاربران فراهم آورد.
احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) چیست و چرا اهمیت دارد؟
احراز هویت دو مرحله‌ای یا 2FA، یک روش امنیتی پیشرفته است که برای ورود به حساب‌های کاربری یا دستگاه‌ها، علاوه بر رمز عبور، به یک لایه تأیید اضافی نیاز دارد.
این سیستم با هدف جلوگیری از دسترسی غیرمجاز طراحی شده و حتی در صورت فاش شدن رمز عبور، از نفوذ هکرها جلوگیری می‌کند.
در این فرآیند، مرحله اول معمولاً وارد کردن رمز عبور است و مرحله دوم می‌تواند شامل یکی از موارد زیر باشد:
کدی که از طریق پیامک یا ایمیل ارسال می‌شود
رمزی که در اپلیکیشن‌هایی مانند Google Authenticator تولید می‌شود
یا یک روش بیومتریک مانند اثر انگشت، تشخیص چهره یا اسکن عنبیه چشم
از این فناوری می‌توان نه‌تنها برای حفاظت از حساب‌های مالی و ایمیل، بلکه در دستگاه‌های هوشمند یا حتی سیستم‌های قفل دیجیتال در خانه‌ها استفاده کرد. با فعال‌سازی 2FA، امنیت اطلاعات شخصی و دارایی‌های دیجیتال شما به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
چرا رمز عبور به‌تنهایی امنیت کافی ندارد؟
رمز عبور سال‌هاست به‌عنوان نخستین و رایج‌ترین ابزار احراز هویت در فضای دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالت ایده‌آل، رمز عبور باید عبارتی منحصربه‌فرد، پیچیده و فقط قابل‌تشخیص برای صاحب حساب باشد. با این حال، تجربه نشان داده که اتکا صرف به رمز عبور، در برابر تهدیدات روزافزون سایبری، دیگر کافی نیست.
در ادامه، دلایل اصلی ناکارآمدی رمز عبور به‌تنهایی را بررسی می‌کنیم:
۱. ضعف در انتخاب و به‌خاطر سپردن رمز عبور
بسیاری از کاربران به دلیل دشواری در حفظ رمزهای پیچیده، از گذرواژه‌هایی ساده، قابل‌حدس یا تکراری استفاده می‌کنند. عباراتی مانند 123456 یا password هنوز هم جزو پرکاربردترین رمزها هستند.
چنین رمزهایی به‌راحتی توسط هکرها در حملات "حدس زدن" یا "Brute Force" شکسته می‌شوند. حتی اگر رمز پیچیده‌ای انتخاب شود، احتمال فراموشی آن زیاد است و همین مسئله کاربران را به استفاده از الگوهای ساده سوق می‌دهد.
۲. افزایش تعداد حساب‌های آنلاین
با گسترش فعالیت‌های دیجیتال، هر کاربر امروزه در ده‌ها وب‌سایت، اپلیکیشن و پلتفرم مانند شبکه‌های اجتماعی، فروشگاه‌های اینترنتی یا صرافی‌های رمزارز، حساب کاربری دارد.
در چنین شرایطی، اگر یکی از این حساب‌ها هک شود، تمام حساب‌های دیگر نیز در معرض خطر جدی قرار می‌گیرند. فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) حتی در صورت افشای رمز عبور، از دسترسی غیرمجاز به دیگر حساب‌ها جلوگیری می‌کند.
راهنمای آموزش ثبت نام در پارس بیت : مشاهده
نحوه کارکرد و اهمیت احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA)
احراز هویت دو مرحله‌ای یا 2FA، یک لایه امنیتی اضافه است که پس از وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، از شما می‌خواهد هویت خود را با یک روش تأیید ثانویه اثبات کنید. این فرآیند کمک می‌کند تا حتی در صورت افشای رمز عبور، از دسترسی غیرمجاز به حساب شما جلوگیری شود و امنیت حساب‌های آنلاین‌تان به شکل قابل توجهی افزایش یابد.
در واقع، پس از ورود اطلاعات اولیه (نام کاربری و رمز عبور)، مرحله دوم احراز هویت آغاز می‌شود که نیازمند ارائه یکی از سه دسته تأیید هویت زیر است:
نوع عامل دوم | توضیح مثال‌ها | امنیت و کاربرد |
اطلاعات شخصی | کد PIN، رمز عبور موقت، پاسخ به سوالات امنیتی | ساده‌ترین و رایج‌ترین نوع، به‌ویژه در سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها |
ابزارهای فیزیکی | کارت اعتباری، تلفن همراه، توکن سخت‌افزاری | امنیت بالاتر، مخصوصاً در سازمان‌ها و خدمات حساس |
داده‌های بیومتریک | اثر انگشت، تشخیص چهره، اسکن عنبیه چشم، تشخیص صدا | پیشرفته‌ترین روش، معمولاً در تلفن‌های هوشمند و سیستم‌های پیشرفته |
مزیت اصلی 2FA این است که اگر رمز عبور شما لو برود یا دستگاهتان مفقود شود، بدون داشتن عامل دوم، دسترسی به حساب‌ها تقریباً غیرممکن خواهد بود. بنابراین، ریسک نفوذ هکرها به شکل چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.
انواع رایج روش‌های احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) و مقایسه آنها
امروزه روش‌های متنوعی برای احراز هویت دو مرحله‌ای وجود دارد که هر کدام سطح امنیت، سهولت استفاده و کاربرد متفاوتی دارند. در این بخش به معرفی و بررسی سه روش رایج 2FA می‌پردازیم تا بتوانید با آگاهی بیشتر، بهترین گزینه را برای افزایش امنیت حساب‌های خود انتخاب کنید.
روش احراز هویت | توضیح و ویژگی‌ها |
توکن سخت‌افزاری | دستگاهی کوچک شبیه جاکلیدی که هر ۳۰ ثانیه یک کد جدید تولید می‌کند. در نسخه‌های پیشرفته‌تر، اتصال USB امکان انتقال خودکار کد را فراهم می‌کند. |
پیامک، ایمیل و تماس صوتی | دریافت کد یکبار مصرف (OTP) از طریق پیامک، ایمیل یا تماس تلفنی پس از ورود نام کاربری و رمز عبور. |
توکن نرم‌افزاری | استفاده از اپلیکیشن‌های 2FA مثل Google Authenticator که کدهای یکبار مصرف را روی دستگاه کاربر تولید می‌کنند. |
✅ نقاط قوت
امنیت بالا و مستقل از شبکه اینترنت
استفاده آسان و بدون نیاز به نصب برنامه
امنیت بالا، رایگان، بدون نیاز به اینترنت در اکثر موارد
🚫 نقاط ضعف
هزینه‌بر، امکان گم شدن یا سرقت دستگاه
امنیت پایین‌تر به دلیل امکان رهگیری هکرها
وابستگی به گوشی یا دستگاه برای دسترسی به کد
چرا استفاده از توکن نرم‌افزاری (Software Token) پیشنهاد می‌شود؟
امنیت بالا : کدها به صورت آفلاین و محلی تولید می‌شوند.
کارایی آسان : فقط کافی است اپلیکیشن را نصب و راه‌اندازی کنید.
دسترسی سریع : بدون نیاز به شبکه اینترنت یا پیامک.
پشتیبانی گسترده : اکثر سایت‌ها و پلتفرم‌ها این روش را پشتیبانی می‌کنند.
آموزش مرحله به مرحله فعال‌سازی احراز هویت دو عاملی (2FA)
همانطور که گفته شد، بهترین و امن‌ترین روش برای فعال‌سازی احراز هویت دو عاملی استفاده از اپلیکیشن‌های توکن نرم‌افزاری (2FA) است. این برنامه‌ها روی گوشی‌های هوشمند نصب می‌شوند و امکان مدیریت همه کدهای ورود به حساب‌های مختلف را به صورت متمرکز و ایمن فراهم می‌کنند.
چرا اپلیکیشن‌های 2FA محبوب هستند؟
📍 همیشه گوشی همراه همراه شماست، پس دسترسی به کدها سریع و آسان است.
📍 امنیت بالاتری نسبت به پیامک یا ایمیل دارند.
📍بدون نیاز به اینترنت، کدها تولید و به‌روزرسانی می‌شوند.
📍تنوع بالایی دارند و اکثر سایت‌ها و پلتفرم‌ها از آنها پشتیبانی می‌کنند.
مراحل فعال‌سازی احراز هویت دو عاملی با Google Authenticator
در این مثال، نحوه اتصال اپلیکیشن Google Authenticator (GA) به یک حساب کاربری در صرافی پارس بیت (یا هر سایت دیگری که از 2FA پشتیبانی کند) را گام به گام شرح می‌دهیم.
مرحله ۱ : دانلود و نصب اپلیکیشن
وارد «Google Play» (برای گوشی‌های اندروید) یا «App Store» (برای آیفون) شوید.
عبارت Google Authenticator را جستجو کنید و اپلیکیشن رسمی را دانلود و نصب نمایید.
مرحله ۲ : راه‌اندازی اولیه اپلیکیشن
اپلیکیشن را باز کنید و روی گزینه Get Started یا شروع بزنید.
دو روش برای استفاده دارید:
ورود با حساب گوگل (جیمیل) برای ذخیره‌سازی داده‌ها در فضای ابری (پیشنهاد شده)
استفاده بدون ورود به حساب گوگل (کدها فقط روی دستگاه ذخیره می‌شوند)
مرحله ۳ : ورود به حساب کاربری صرافی پارس بیت
وارد سایت یا اپلیکیشن پارس بیت شوید و به حساب کاربری خود وارد شوید.
به بخش تنظیمات پروفایل یا حساب کاربری مراجعه کنید.
به دنبال گزینه‌ای مانند امنیت، Security یا احراز هویت دو مرحله‌ای بگردید.
مرحله ۴ : فعال‌سازی احراز هویت دو عاملی
روی گزینه فعال‌سازی 2FA یا Enable Two-Factor Authentication کلیک کنید.
در صورت نیاز، سیستم ممکن است برای تایید، کد تایید یکبار مصرف را به ایمیل یا شماره موبایل شما ارسال کند؛ آن را دریافت و وارد کنید.
مرحله ۵ : اتصال اپلیکیشن Google Authenticator
یک کد QR و یا کد متنی (Secret Key) به شما نمایش داده می‌شود.
در اپلیکیشن GA روی علامت + یا گزینه Add Account کلیک کنید.
یکی از دو روش زیر را انتخاب کنید:
Scan QR code: با دوربین گوشی کد QR را اسکن کنید.
Enter a setup key: کد متنی را به صورت دستی وارد کنید.
مرحله ۶ : تایید کد احراز هویت
اپلیکیشن GA یک کد ۶ رقمی نمایش می‌دهد که هر ۳۰ ثانیه تغییر می‌کند.
این کد را در سایت پارس بیت (در قسمت مربوط به فعال‌سازی 2FA) وارد کنید تا اتصال تایید شود.
مرحله ۷ : پایان و استفاده
از این پس، هنگام ورود به حساب پارس بیت، پس از وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، باید کد فعلی تولید شده توسط Google Authenticator را نیز وارد کنید.
این کد هر ۳۰ ثانیه تغییر می‌کند و فقط برای مدت کوتاهی معتبر است، بنابراین امنیت حساب شما به شکل چشمگیری افزایش می‌یابد.
آموزش و راهنمای فعال‌سازی کد دو عاملی در پنل کاربری پارس بیت : مشاهده
استفاده از افزونه‌های مرورگر برای فعال‌سازی احراز هویت دو عاملی (2FA)
افزونه‌های مرورگر یکی از راهکارهای کاربردی برای استفاده و فعال‌سازی احراز هویت دو عاملی هستند، به‌ویژه برای افرادی که بیشتر زمان خود را در کامپیوتر یا لپ‌تاپ و از طریق مرورگرهای محبوبی مانند کروم، فایرفاکس یا اج می‌گذرانند. این افزونه‌ها امکان مدیریت کدهای 2FA را به راحتی و در دسترس شما قرار می‌دهند.
نکته مهم:
قبل از نصب هر افزونه، اعتبار آن را بررسی کنید. تعداد کاربران، امتیاز و نظرات می‌توانند نشان‌دهنده امنیت و کیفیت افزونه باشند.
مرحله 1 : وارد فروشگاه افزونه‌های کروم (Chrome Web Store) شوید و در بخش جستجو، عبارت Authenticator را تایپ کنید. افزونه مربوطه را انتخاب نمایید.
مرحله 2 :روی دکمه Add to Chrome کلیک کنید و سپس در پنجره باز شده گزینه Add extension را بزنید تا افزونه به مرورگر شما اضافه شود.
مرحله 3 : پس از نصب، آیکون افزونه در نوار ابزار مرورگر ظاهر می‌شود. روی آن کلیک کنید تا پنجره افزونه باز شود. هشدار: حذف و نصب مجدد افزونه باعث پاک شدن تمام داده‌ها می‌شود، بنابراین قبل از پاک کردن، حتما عبارت بازیابی 2FA حساب‌های خود را ذخیره کنید.
مرحله 4 :در پنجره افزونه، روی آیکون ویرایش (معمولاً در گوشه بالا سمت راست) کلیک کنید تا بتوانید حساب جدید اضافه کنید.
مرحله 5 : روی علامت + کلیک کنید تا حساب جدید ثبت شود.
مرحله 6 : گزینه Manual Entry را انتخاب کنید تا به صورت دستی حساب خود را وارد نمایید.
مرحله 7 : برای مثال، اگر می‌خواهید حساب تریدینگ ویو خود را اضافه کنید، ابتدا طبق مراحل فعال‌سازی 2FA در تریدینگ ویو، کلید مخفی (Secret Key) را کپی کنید. (مراحل دریافت کلید در بخش قبل آموزش داده شده است.)
مرحله 8 : در افزونه، در کادر اول نام پلتفرم (مثلاً TradingView) را وارد کنید و در کادر دوم کلید مخفی را پیست کنید، سپس روی OK کلیک کنید.
مرحله 9 : حساب شما با موفقیت به افزونه اضافه شده و کد احراز هویت دو عاملی که هر چند ثانیه یکبار تغییر می‌کند، در افزونه قابل مشاهده خواهد بود.
چرا احراز هویت دو عاملی مهم است؟ مزایا و اهمیت 2FA
امروزه به‌ویژه در پلتفرم‌هایی مانند صرافی‌های ارز دیجیتال و کیف پول‌های آنلاین که حفاظت از اطلاعات شخصی و دارایی‌های دیجیتال کاربران حیاتی است، فعال‌سازی احراز هویت دو عاملی (2FA) به یک ضرورت تبدیل شده است. 2FA نه تنها امنیت حساب‌ها را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد، بلکه اعتماد کاربران را نیز نسبت به پلتفرم‌ها بیشتر می‌کند.
مزایای کلیدی احراز هویت دو عاملی (2FA)
✅ مزیت | توضیح |
✅امنیت تقویت‌شده | اضافه کردن لایه دوم امنیتی به حساب، جلوگیری از دسترسی غیرمجاز حتی در صورت لو رفتن رمز عبور. |
✅افزایش اعتماد کاربران | کاربران به پلتفرم‌هایی که از 2FA استفاده می‌کنند، بیشتر اطمینان دارند و تمایل به استفاده دارند. |
✅کاهش مشکلات رمز عبور | کاهش ریسک استفاده از رمزهای عبور ساده یا تکراری و مشکل فراموشی رمزهای متعدد با پشتیبانی از 2FA. |
✅پشتیبانی گسترده | برنامه‌های 2FA رایگان و در دسترس برای انواع سیستم‌عامل‌ها و دستگاه‌ها، شامل موبایل و دسکتاپ. |
استفاده از احراز هویت دو عاملی راهکاری موثر برای حفظ دارایی‌های دیجیتال و اطلاعات حساس شما است که امروزه به عنوان استاندارد امنیتی در بسیاری از خدمات آنلاین به شمار می‌آید.
چگونه دسترسی به Google Authenticator را بازیابی کنیم؟
یکی از چالش‌های مهم هنگام استفاده از احراز هویت دو عاملی (2FA)، از دست دادن دسترسی به برنامه 2FA است؛ مثلاً وقتی Google Authenticator یا هر اپلیکیشن مشابه را به اشتباه حذف کنید یا گوشی موبایل خود را گم کنید. در چنین شرایطی، بدون داشتن راهی برای بازیابی، دسترسی به حساب‌های متصل به این برنامه را نیز از دست خواهید داد.
دو روش اصلی برای بازیابی دسترسی به حساب‌ها در صورت از دست دادن برنامه Google Authenticator وجود دارد:
🔵 کدهای بک‌آپ (Backup Codes)
در زمان فعال‌سازی 2FA، اغلب سایت‌ها و پلتفرم‌ها به شما مجموعه‌ای از کدهای یکبار مصرف پشتیبان می‌دهند. شما باید این کدها را یادداشت و در مکانی امن نگه دارید. در صورت از دست دادن برنامه 2FA، با استفاده از این کدها می‌توانید وارد حساب خود شوید و سپس احراز هویت دو عاملی را دوباره راه‌اندازی کنید.
🔵 تماس با پشتیبانی پلتفرم
اگر کدهای بک‌آپ را ذخیره نکرده باشید، تنها راه بازیابی دسترسی، ارتباط با تیم پشتیبانی آن سایت یا پلتفرم است. پس از بررسی هویت شما و طی مراحل امنیتی، آنها به شما کمک می‌کنند دسترسی حساب خود را بازیابی کنید
کلام آخر
فعال‌سازی احراز هویت دو عاملی، ساده‌ترین و مؤثرترین گام برای افزایش امنیت حساب‌های آنلاین شماست. با افزودن این لایه محافظتی، نه تنها از داده‌ها و دارایی‌های خود بهتر محافظت می‌کنید، بلکه آرامش خاطر بیشتری در دنیای دیجیتال خواهید داشت. همین امروز ۲FA را فعال کنید و امنیت خود را به سطحی بالاتر ببرید.
18 آذر
