در دنیای پرشتاب و بیمرز رمزارزها، استیبل کوینها به عنوان پلی مطمئن بین دنیای سنتی مالی و بلاکچین نقشآفرینی میکنند. در این میان، رمزدارایی تتر (USDT) بهعنوان محبوب ترین و پرکاربرد ترین استیبل کوین، جایگاهی ویژه در میان معامله گران، سرمایه گذاران و حتی کاربران روزمره پیدا کرده است. دلاری که در قالب تتر بر بستر بلاکچین منتقل میشود، حس امنیت و سرعت را هم زمان القا میکند. اما آیا این امنیت واقعی است یا فقط ظاهری؟ آیا کاربری که تتر نگهداری میکند، واقعاً کنترل دارایی خود را در اختیار دارد؟
با وجود مزایای بیشمار، رمزدارایی تتر دارای ویژگیای است که آن را از مسیر غیرمتمرکز رمزارزها جدا میکند: قابلیت فریز کردن داراییها توسط شرکت صادرکننده (Tether Ltd). این ویژگی به تتر قدرتی میدهد که شاید در نگاه اول برای امنیت شبکه خوب به نظر برسد، اما در عمل میتواند برای برخی کاربران تهدیدی جدی باشد. در سالهای اخیر، دهها مورد فریز شدن آدرسهای تتر به دلایل مختلفی مثل هک، تحریم یا حتی فعالیتهای مشکوک گزارش شده است. کاربران ایرانی نیز به دلیل قرار داشتن در لیست تحریمهای مالی، بیش از دیگران در معرض خطر فریز شدن هستند.
این شرایط باعث شده بسیاری از تحلیلگران، ارز دیجیتال تتر (USDT) را نه یک دارایی بیخطر، بلکه شمشیری دو لبه بدانند؛ ابزاری سریع و پرکاربرد که در عین حال میتواند بهسادگی از کنترل شما خارج شود.
در این مقاله، بهطور جامع بررسی میکنیم که فریز شدن تتر (USDT) چیست، چگونه رخ میدهد، چه نمونههای واقعی در این زمینه ثبت شدهاند، و چه گزینههایی برای جایگزینی امنتر وجود دارد.
رمزدارایی تتر (USDT) یک ارز دیجیتال با پشتوانه دلاری می باشد که هدف آن حفظ ثبات قیمت نسبت به دلار آمریکاست. این استیبل کوین به طور گسترده در صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز، برای ترید، نقل و انتقال و حتی ذخیره سرمایه استفاده میشود.
اما آیا این مزایا، خطرات پنهان تتر را جبران میکنند؟
فریز شدن یا مسدود شدن دارایی در تتر (USDT) به معنای آن می باشد که شرکت صادرکننده (Tether Ltd) میتواند آدرس خاصی از کیف پول را در لیست سیاه قرار دهد و مانع جابجایی رمزارزها در آن شود. به زبان ساده، دارایی شما در آن آدرس غیرقابل استفاده میشود.
🟠 تاریخ | 🟠مقدار فریز شده | 🟠بستر بلاکچین | 🟠علت احتمالی | 🟠توضیحات |
جولای 2020 | 33 میلیون USDT | اتریوم | حکم قضایی | در همکاری با نهادهای آمریکایی، تتر داراییهای مرتبط با هک صرافی KuCoin را فریز کرد. |
ژانویه 2022 | 1.7 میلیون USDT | ترون | فعالیت مشکوک | طبق گزارشات، این کیف پولها در فعالیتهای مجرمانه سایبری مشارکت داشتند. |
نوامبر 2022 | 46 میلیون USDT | اتریوم | مرتبط با FTX | همزمان با ورشکستگی صرافی FTX، تتر داراییهای کیف پول مرتبط را مسدود کرد. |
2023 (بارها) | بیش از 100 کیف پول | ترون و اتریوم | تحریم یا دستور OFAC | شامل آدرسهای ایرانی، ونزوئلایی و روسی که در لیست تحریمها بودند. |
ژوئن 2024 | 873,000 USDT | ترون | مرتبط با هک | طبق گزارش شرکت Chainalysis، تتر برای بازگردانی دارایی دزدیده شده اقدام به فریز کرد. |
امنیت تتر را باید از دو جنبه بررسی کرد:
از نظر زیرساختی، تتر بر بستر بلاکچینهایی مانند اتریوم، ترون، بایننس اسمارت چین و سولانا ساخته شده و تمام تراکنشهای آن روی این زنجیرهها بهصورت شفاف قابل ردیابی هستند.
اینجا جایی است که ماجرا تغییر میکند. شرکت صادرکننده تتر، یعنی Tether Limited، در ایالات متحده ثبت شده و تابع قوانین مالی آن کشور است. این یعنی:
❌ اگر کیف پولی توسط نهادهای نظارتی آمریکا تحریم یا مشکوک شناخته شود، شرکت تتر میتواند دسترسی آن را مسدود کند.
❌ تا امروز صدها آدرس کیف پول توسط تتر فریز (مسدود) شدهاند.
❌ کاربران ایرانی به دلیل تحریمهای بینالمللی در معرض خطر بیشتری هستند.
نتیجه: از منظر حقوقی و مالکیت واقعی دارایی، تتر قابل اعتماد مطلق نیست.
در واقع، دارایی شما بهطور کامل تحت اختیار شما نیست و در صورت بروز مسائلی مثل تحریم، فعالیت مشکوک یا حتی خطای سیستمی، ممکن است برای همیشه قفل شود.
📍 معیار | 🔽 وضعیت تتر |
امنیت فنی | ✅ قوی و قابل قبول |
شفافیت مالی | ⚠️ محدود |
امکان فریز دارایی | ❌ بله، در هر زمان ممکن است |
مالکیت واقعی کاربر | ❌ کامل نیست |
ریسک برای کاربران ایرانی | 🔴 بسیار بالا |
DAI | غیرمتمرکز (MakerDAO) | مبتنی بر وثیقههای غیرمتمرکز، تحت کنترل قرارداد هوشمند | ❌ ندارد |
LUSD | غیرمتمرکز | فقط از ETH بهعنوان وثیقه استفاده میکند | ❌ ندارد |
اگرچه تتر به دلیل نقدینگی بالا و مقبولیت جهانی همچنان کاربرد دارد، اما برای کاربران در کشورهایی با شرایط خاص (مانند ایران)، استفاده از آن میتواند ریسکهایی جدی به همراه داشته باشد.
دای (DAI) یک استیبل کوین غیرمتمرکز است که قیمت آن همیشه نزدیک به یک دلار آمریکا حفظ میشود. برخلاف رمزارزهایی مانند تتر (USDT) یا یواسدیسی (USDC) که توسط شرکتهای متمرکز کنترل میشوند، دای توسط یک پروتکل غیرمتمرکز به نام MakerDAO و از طریق قراردادهای هوشمند روی شبکه اتریوم مدیریت میشود.
ویژگی مهم دای این است که هیچ نهاد متمرکزی نمیتواند آن را فریز یا توقیف کند؛ زیرا بر پایه وثیقههای رمزارزی مانند ETH ایجاد میشود. این ویژگی، دای را به گزینهای امنتر برای کاربرانی تبدیل میکند که به دنبال حفظ کامل کنترل روی داراییهای خود هستند، بهویژه در کشورهایی که با محدودیتهای مالی یا تحریم مواجهاند.