در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کاربران، ثبات قیمت دارایی‌ها است. نوسانات شدید در قیمت رمزارزهایی مانند بیت‌ کوین (BTC) و اتریوم(ETH) باعث شده بسیاری از کاربران به دنبال راهی برای حفظ ارزش دارایی‌های خود باشند. اینجا است که مفهوم استیبل‌ کوین (Stablecoin) یا رمزارز با ثبات وارد می‌شود. استیبل‌ کوین‌ها نوعی رمزارز هستند که قیمت آن‌ها به یک دارایی ثابت مانند دلار آمریکا، طلا یا یورو وابسته است. این رمزارزها به کاربران امکان می‌دهند تا بدون خروج از فضای بلاکچین، دارایی خود را از نوسانات بازار محافظت کنند.

در ادامه، برخی از دلایل اصلی نیاز بازار به استیبل‌ کوین‌ها را مشاهده می‌کنید:

استیبل‌ کوین‌ها (Stablecoin) به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• ◽با پشتوانه فیات (مانند تتر - USDT)

  ارز دیجیتال توسط دلار یا یورو واقعی پشتیبانی می‌شود. این مدل متمرکز است و نیاز به اعتماد به شرکت صادرکننده دارد.

• ◽با پشتوانه دارایی (مانند تترگلد - XAUT)

  ارز دیجیتال توسط دارایی فیزیکی مانند طلا پشتیبانی می‌شود. ارزش آن به قیمت دارایی واقعی وابسته است.

• ◽با پشتوانه کریپتو (مانند دای - DAI)

  ارز دیجیتال توسط سایر رمزارزها پشتیبانی می‌شود و به‌صورت غیرمتمرکز و هوشمند مدیریت می‌شود.

بازار ارزهای دیجیتال به دلیل ذات نوظهور و فناوری پیچیده، همواره با نوسانات شدید قیمت مواجه بوده است. این نوسانات می‌توانند سودآوری بالایی به همراه داشته باشند اما ریسک‌های قابل توجهی برای سرمایه‌ گذاران ایجاد می‌کنند. به همین دلیل، وجود رمزارزی که بتواند ارزش خود را نسبتاً ثابت نگه دارد، اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است. در اینجا استیبل‌ کوین‌ها وارد میدان می‌شوند.

🔵 اهمیت ثبات قیمت در بازار رمزارزها 🔵

یکی از مهم‌ترین چالش‌های سرمایه‌ گذاران و کاربران بازار ارزهای دیجیتال، نوسان شدید قیمت‌ها است. این نوسانات گاهی اوقات به حدی زیاد است که حتی در بازه‌های کوتاه‌مدت، ارزش یک رمزارز می‌تواند به شکل قابل توجهی تغییر کند. این وضعیت باعث افزایش ریسک، ایجاد عدم اطمینان و پیچیدگی در تصمیم‌گیری‌های مالی می‌شود.

در دنیای ارزهای دیجیتال، دای (DAI) یکی از محبوب‌ترین و منحصربه‌فردترین استیبل‌ کوین‌ها محسوب می‌شود. برخلاف بسیاری از استیبل‌ کوین‌های متمرکز که توسط دلار آمریکا یا سایر ارزهای فیات پشتیبانی می‌شوند، دای یک استیبل‌ کوین غیرمتمرکز است که ارزش خود را تقریباً همیشه نزدیک به ۱ دلار آمریکا حفظ می‌کند.

• شفافیت کامل:

  تمامی تراکنش‌ها و قراردادها در بلاک‌چین اتریوم قابل مشاهده است.

• بدون نیاز به اعتماد به نهاد مرکزی:

  برخلاف تتر یا یو‌اس‌دی کوین که توسط شرکت‌ها صادر می‌شوند، دای غیرمتمرکز است.

• کاربرد گسترده در دیفای:

  بسیاری از پروژه‌های مالی غیرمتمرکز از دای برای وام‌دهی، تبادل و نقدینگی استفاده می‌کنند.

رمزارز دای (DAI) توسط تیم MakerDAO توسعه یافته و برای اولین بار در سال ۲۰۱۷ معرفی شد. هدف اصلی این پروژه، ایجاد یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز بود که ارزش آن به دلار آمریکا وابسته باشد اما بدون نیاز به اعتماد به نهاد مرکزی یا بانک. این نوآوری، پاسخ به نیازهای گسترده بازار ارزهای دیجیتال برای دارایی‌ای با ثبات قیمت و شفافیت کامل محسوب می‌شود.

استیبل‌کوین‌ها به‌عنوان رمزارزهای با ثبات قیمت، نقش کلیدی در دنیای ارزهای دیجیتال دارند. در این میان، دای (DAI) به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، تفاوت‌هایی اساسی با سایر استیبل‌ کوین‌های محبوب مانند تتر (USDT) و یو‌اس‌دی کوین (USDC) دارد.

1. استیبل‌ کوین‌های متمرکز

این دسته توسط شرکت‌ها یا نهادهای مرکزی صادر و مدیریت می‌شوند. مانند:

• تتر (USDT)

• یو‌اس‌دی کوین (USDC)

2. استیبل‌ کوین‌های غیرمتمرکز

این نوع استیبل‌ کوین‌ها بر بستر قراردادهای هوشمند و بلاک‌چین عمل می‌کنند و کنترل آن‌ها در دست جامعه کاربران است. مانند:

• دای (DAI)

دای (DAI) به عنوان یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز، برخلاف استیبل‌کوین‌های متمرکز که پشتوانه‌شان دلار آمریکا یا سایر ارزهای فیات است، از یک سیستم وثیقه‌گذاری مبتنی بر رمزارزها بهره می‌برد. این ساختار باعث می‌شود دای بدون وابستگی به نهادهای مرکزی، ارزش خود را در حدود ۱ دلار حفظ کند.

سیستم پشتوانه دای

1. وثیقه‌گذاری رمزارزها

کاربران برای دریافت دای، باید رمزارزهایی مانند اتریوم (ETH) و سایر دارایی‌های دیجیتال را به عنوان وثیقه در قراردادهای هوشمند MakerDAO قفل کنند. این وثیقه‌ها به عنوان تضمین ارزش دای عمل می‌کنند.

2. مکانیزم حفظ ثبات

سیستم MakerDAO با استفاده از الگوریتم‌ها و قراردادهای هوشمند، مقدار دای تولید شده را کنترل می‌کند تا قیمت آن نزدیک به ۱ دلار باقی بماند. در صورت کاهش ارزش وثیقه‌ها، کاربران مجبورند وثیقه بیشتری اضافه کنند یا دای خود را بازپرداخت کنند.

الف) قراردادهای هوشمند

کدهایی که بدون نیاز به واسطه، عملیات وثیقه‌گذاری، صدور و بازپرداخت دای را مدیریت می‌کنند.

ب) وثیقه‌ها

رمزارزهای دیجیتال قفل شده به عنوان تضمین ارزش دای.

ج) کاربران

افرادی که از این سیستم برای نگهداری و انتقال دارایی‌های پایدار استفاده می‌کنند.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های رمزارز دای (DAI)، حفظ ارزش تقریباً ثابت آن در حدود ۱ دلار آمریکاست. این ثبات قیمت، نتیجه مکانیزم‌های هوشمند و سیستم وثیقه‌گذاری منحصر به فردی است که توسط پلتفرم MakerDAO پیاده‌سازی شده است.

مکانیسم‌های حفظ ثبات دای

1. وثیقه‌گذاری بیش از حد (Overcollateralization)

برای ایجاد دای، کاربران باید مقدار بیشتری رمزارز را نسبت به ارزش دای قفل شده، به عنوان وثیقه در قراردادهای هوشمند قرار دهند. این تضمین می‌کند که در صورت نوسان قیمت وثیقه‌ها، سیستم بتواند ارزش دای صادر شده را پوشش دهد.

2. سیستم انحلال (Liquidation)

اگر ارزش وثیقه‌ها به زیر حد معینی کاهش یابد، سیستم به صورت خودکار اقدام به فروش یا «انحلال» آن وثیقه‌ها می‌کند تا از کاهش ارزش دای جلوگیری شود و ثبات قیمت حفظ شود.

• الف) قراردادهای هوشمند

• مدیریت خودکار فرآیندهای وثیقه‌گذاری، صدور و انحلال با دقت و شفافیت بالا.

• ب) مشارکت کاربران

• تعهد کاربران به تامین وثیقه کافی و بازپرداخت به موقع دای.

• ج) مکانیزم‌های اقتصادی

• تنظیم کارمزدها و سیاست‌های انگیزشی برای حفظ ثبات در شرایط مختلف بازار.

پروتکل MakerDAO یکی از پیشرفته‌ترین و نوآورانه‌ترین پروژه‌های بلاک‌چینی است که برای ایجاد و مدیریت استیبل‌کوین غیرمتمرکز دای (DAI) طراحی شده است. این پروتکل بر بستر شبکه اتریوم فعالیت می‌کند و هدف آن فراهم کردن یک سیستم مالی پایدار، شفاف و بدون نیاز به واسطه‌های سنتی است.

اجزای اصلی پروتکل MakerDAO

1. قراردادهای هوشمند

قراردادهای هوشمند MakerDAO وظیفه مدیریت وثیقه‌ها، صدور و بازپرداخت دای و همچنین حفظ ثبات قیمت را بر عهده دارند. این کدها به‌صورت خودکار و بدون نیاز به نهاد مرکزی اجرا می‌شوند.

2. توکن‌های MKR و DAI

• DAI

  استیبل‌ کوین غیرمتمرکز که توسط پروتکل ایجاد می‌شود و ارزش آن نزدیک به ۱ دلار آمریکا است.

• MKR

  توکنی که برای حاکمیت و مدیریت پروتکل استفاده می‌شود و دارندگان آن حق رأی در تصمیم‌گیری‌های پروتکل را دارند.

• الف) مدیریت وثیقه‌ها

  حفظ وثیقه کافی برای پشتیبانی از دای و جلوگیری از نوسانات شدید.

• ب) حفظ ثبات قیمت

  استفاده از مکانیسم‌های اقتصادی و انحلال وثیقه‌ها برای کنترل قیمت دای.

• ج) حاکمیت و تصمیم‌گیری

  اعطای حق رأی به دارندگان MKR برای تنظیم پارامترهای پروتکل و بهبود سیستم.

یکی از اصول بنیادی و کلیدی در سیستم استیبل‌کوین غیرمتمرکز دای (DAI)، فرآیند وثیقه‌گذاری است. این سیستم به منظور تضمین ثبات قیمت و امنیت دارایی‌ها، از مکانیزمی استفاده می‌کند که در آن کاربران برای تولید دای، باید دارایی‌های دیجیتال خود را به عنوان وثیقه قفل کنند.

وثیقه‌گذاری باعث می‌شود که هر واحد دای تولید شده توسط مقدار کافی رمزارز پشتیبانی شود. این امر، ریسک نوسانات قیمت را کاهش داده و اطمینان می‌دهد که ارزش دای همواره نزدیک به ۱ دلار باقی بماند.

• 1. قفل کردن دارایی

  کاربر دارایی دیجیتال خود را در قرارداد هوشمند MakerDAO قفل می‌کند.

• 2. صدور دای

  پس از وثیقه‌گذاری، مقدار مشخصی دای مطابق با ارزش وثیقه صادر می‌شود.

• 3. مدیریت وثیقه

  در صورت کاهش ارزش وثیقه، کاربر باید وثیقه بیشتری اضافه کند یا دای خود را بازپرداخت نماید تا از انحلال خودکار جلوگیری شود.

• 4. آزادسازی وثیقه

  پس از بازپرداخت کامل دای، دارایی‌های وثیقه شده آزاد می‌شوند و به کاربر بازگردانده می‌شوند.

رمزارز دای (DAI) به عنوان یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز، مجموعه‌ای از ویژگی‌های منحصر به فرد دارد که آن را از سایر ارزهای دیجیتال متمایز می‌کند. این ویژگی‌ها به دای کمک می‌کند تا به عنوان یک دارایی پایدار و قابل اعتماد در بازار کریپتو شناخته شود.

1. ثبات قیمت

دای با استفاده از سیستم وثیقه‌گذاری بیش از حد و قراردادهای هوشمند، قیمت خود را در نزدیکی ۱ دلار آمریکا حفظ می‌کند. این ثبات قیمت باعث شده تا دای به عنوان ابزار مناسبی برای حفظ ارزش دارایی‌ها در بازار پرنوسان کریپتو شناخته شود.

2. غیرمتمرکز بودن

کنترل دای به صورت کامل در دست قراردادهای هوشمند و کاربران آن است و هیچ نهاد مرکزی نمی‌تواند به صورت مستقیم بر عرضه یا قیمت آن تأثیر بگذارد. این ویژگی اعتماد و شفافیت بیشتری را برای کاربران فراهم می‌کند.

3. شفافیت کامل

دای به صورت کامل بر بستر بلاک‌چین اتریوم فعالیت می‌کند و تمامی تراکنش‌ها و وضعیت وثیقه‌ها به طور عمومی قابل مشاهده است. این سطح از شفافیت امنیت و اطمینان کاربران را افزایش می‌دهد.

4. پشتوانه رمزارزی

برخلاف استیبل‌کوین‌های فیات‌پشتوانه، دای توسط مجموعه‌ای از رمزارزها مانند اتریوم (ETH) و سایر توکن‌ها به عنوان وثیقه پشتیبانی می‌شود که باعث می‌شود از ریسک‌های مرتبط با نهادهای مرکزی دور باشد.

رمزارز دای (DAI) به‌عنوان یکی از مهم‌ترین استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز، دارای چندین ویژگی برجسته است که آن را از سایر ارزهای دیجیتال متمایز می‌کند. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند دای به‌عنوان یک گزینه امن، پایدار و قابل اعتماد در بازار رمزارزها شناخته شود.

1. غیرمتمرکز بودن

دای کاملاً توسط قراردادهای هوشمند و جامعه کاربران کنترل می‌شود و هیچ نهاد مرکزی بر آن تسلط ندارد. این ساختار باعث کاهش ریسک‌های ناشی از متمرکز بودن و افزایش اعتماد کاربران می‌شود.

2. ثبات قیمت

مکانیزم‌های هوشمند پشتوانه دای با استفاده از وثیقه‌های رمزارزی، ارزش آن را تقریباً همیشه نزدیک به ۱ دلار آمریکا نگه می‌دارند. این ویژگی امکان استفاده از دای را به عنوان یک ابزار حفظ ارزش در بازارهای پرنوسان فراهم می‌کند.

3. شفافیت و امنیت

تمامی تراکنش‌ها و وضعیت وثیقه‌ها در بلاک‌چین اتریوم به‌صورت عمومی ثبت و قابل مشاهده است. این شفافیت بالا به همراه امنیت فناوری بلاک‌چین، سطح اطمینان کاربران را بسیار افزایش می‌دهد.

4. متن‌باز بودن قراردادها

کدهای قراردادهای هوشمند MakerDAO که دای بر پایه آن‌ها ساخته شده، کاملاً متن‌باز و در دسترس عموم است. این امر امکان بررسی، ارزیابی و مشارکت جامعه را در توسعه و بهبود پروتکل فراهم می‌کند.

رمزارزهای استیبل‌کوین به‌عنوان ابزارهای حفظ ارزش در دنیای دیجیتال، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. در این میان، دو استیبل‌کوین مهم یعنی دای (DAI) و تتر (USDT) از نظر فنی، ساختاری و امنیتی تفاوت‌های قابل توجهی دارند که شناخت آن‌ها برای کاربران اهمیت بالایی دارد.

تفاوت‌های فنی و ساختاری

1. مدل کنترل و مدیریت

• دای: غیرمتمرکز، کنترل شده توسط قراردادهای هوشمند و جامعه کاربران

• تتر: متمرکز، تحت کنترل شرکت تتر (Tether Limited)

2. نوع پشتوانه

• دای: رمزارزهای وثیقه‌گذاری شده در پروتکل MakerDAO

• تتر: دلار آمریکا به عنوان پشتوانه فیات در حساب‌های بانکی

3. شفافیت

• دای: کاملاً شفاف و قابل رصد در بلاک‌چین اتریوم

• تتر: گزارش‌های محدود و گاه مورد نقد شفافیت توسط نهادها

  کنترل	غیرمتمرکز، قرارداد هوشمند	متمرکز، شرکت تتر
  پشتوانه	رمزارزهای دیجیتال (ETH و سایر توکن‌ها)	دلار آمریکا (پشتوانه فیات)
  شفافیت	کاملاً شفاف، قابل پیگیری در بلاک‌چین	محدود و گاه انتقادآمیز
  ریسک امنیتی	وابسته به امنیت قراردادهای هوشمند	ریسک متمرکز شدن، مسائل قانونی و حسابرسی
  دسترسی و نقدینگی	بستگی به شرایط بازار دیفای و شبکه اتریوم	بسیار بالا و گسترده

  دسته‌بندی ریسک‌ها و مزایا

  الف) ریسک‌های دای

  • ریسک فنی قراردادهای هوشمند

  • نوسانات ارزش وثیقه‌ها

  • وابستگی به شبکه اتریوم

  ب) ریسک‌های تتر

  • ریسک اعتماد به شرکت صادرکننده

  • امکان محدودیت‌های قانونی و بانکی

  • کمبود شفافیت کامل در پشتوانه‌ها

استیبل‌کوین دای (DAI) با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، گزینه‌ای جذاب برای کاربران ایرانی به ویژه در شرایط تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی محسوب می‌شود. اما مانند هر فناوری دیگری، استفاده از دای با مزایا و چالش‌هایی همراه است که در این بخش به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

مزایای دای برای کاربران ایرانی

1. حفظ ارزش دارایی

دای به دلیل ثبات قیمت نزدیک به یک دلار، به کاربران کمک می‌کند ارزش دارایی‌های دیجیتال خود را در برابر نوسانات شدید بازار حفظ کنند.

2. دسترسی به اکوسیستم دیفای

کاربران ایرانی می‌توانند با استفاده از دای در پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) فعالیت کرده و از امکاناتی مانند وام‌دهی و کسب سود بهره‌مند شوند.

3. عدم نیاز به واسطه‌های بانکی

با استفاده از دای، کاربران امکان انتقال سریع و کم‌هزینه دارایی‌ها را بدون نیاز به حساب‌های بانکی بین‌المللی دارند که در شرایط تحریم بسیار ارزشمند است.

چالش‌ها و محدودیت‌های دای برای ایرانیان

رمزارز دای (DAI) به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، کاربردهای متنوع و گسترده‌ای در دنیای واقعی و فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) دارد. این کاربردها باعث شده‌اند دای به یک ابزار مالی قدرتمند برای کاربران و کسب‌وکارها تبدیل شود.

1. استفاده در پلتفرم‌های وام‌دهی

دای به‌عنوان یک استیبل‌کوین پایدار، در بسیاری از پروتکل‌های وام‌دهی دیفای مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربران می‌توانند با استفاده از دای وام دریافت کنند یا دارایی‌های خود را به صورت دای وام دهند و از سود حاصل بهره‌مند شوند.

2. پرداخت‌های بین‌المللی

دای امکان انتقال سریع و کم‌هزینه وجه در سطح بین‌المللی را فراهم می‌کند. با توجه به ثبات قیمت دای، کاربران می‌توانند بدون نگرانی از نوسانات شدید ارز، پرداخت‌های خود را انجام دهند.

جدول کاربردهای دای در دنیای واقعی و دیفای

3. ذخیره‌سازی و انتقال امن دارایی‌ها

دای به کاربران این امکان را می‌دهد که دارایی‌های خود را به صورت امن ذخیره و به راحتی بین کیف پول‌ها و حساب‌های مختلف منتقل کنند. این قابلیت به ویژه برای کاربران در بازارهای پرنوسان، اهمیت ویژه‌ای دارد.

با توجه به محدودیت‌های تحریمی و ریسک‌های احتمالی استفاده از صرافی‌های خارجی برای کاربران ایرانی، انتخاب صرافی‌های معتبر داخلی بهترین و امن‌ترین راه برای خرید و فروش دای (DAI) است. صرافی‌های داخلی با ارائه پشتیبانی تخصصی، قیمت‌های به‌روز و شفاف، و امکان معامله با ریال، شرایطی ایمن و مقرون‌به‌صرفه برای کاربران فراهم می‌کنند.

روش‌های خرید دای (DAI) در ایران

نگهداری امن رمزدارایی دای (DAI) نیازمند استفاده از کیف پول‌هایی است که علاوه بر امنیت، سهولت دسترسی و قابلیت‌های گسترده داشته باشند.

2 - کیف پول‌های سخت‌افزاری

کیف پول‌های سخت‌افزاری دستگاه‌های فیزیکی هستند که کلیدهای خصوصی را به صورت آفلاین نگه می‌دارند و بالاترین سطح امنیت را فراهم می‌کنند.
معروف‌ترین کیف پول‌های سخت‌افزاری برای دای عبارت‌اند از:

• لجر نانو اس و ایکس (Ledger Nano S/X)

• ترزور مدل تی (Trezor Model T)

جدول مقایسه کیف پول‌های نرم‌ افزاری و سخت‌ افزاری برای دای

اتصال به کیف پول‌های دیفای

دای به صورت گسترده در اکوسیستم دیفای استفاده می‌شود و بسیاری از کیف پول‌های نرم‌ افزاری امکان اتصال مستقیم به پلتفرم‌های دیفای مانند MakerDAO، Compound و Aave را دارند. این اتصال به کاربران امکان می‌دهد تا بدون انتقال دارایی، از خدمات وام‌دهی، قرض‌گیری و سایر امکانات بهره‌مند شوند.

جدول پیش‌بینی جایگاه دای در بازار ارزهای دیجیتال