ارزیابی سند رهنگاشت فین تک و میزان شنیدهشدن بخش خصوصی
نقش بلاکچین در پرداخت بینالمللی و مواجهه با تحریمها
پیشنهادهای انجمن برای تنظیمگری فعالیتهای مبتنی بر بلاکچین
در گفتوگوی اختصاصی دیجیاتو با مهندس سیده مهکامه شریف زاد، مدیرعامل صرافی و کارگزاری پارس بیت و رئیس هیئت مدیره انجمن بلاکچین، سند رهنگاشت گسترش و تنظیمگری فناوریهای نوین مالی (فین تک) و چالشهای پیش روی بخش خصوصی مورد بررسی قرار گرفت.
این گفتوگو نگاهی روشن و تخصصی به تعامل میان بخش خصوصی و سیاستگذار در حوزه فین تک و رمزارزها ارائه میدهد.
مجری دیجیاتو » به صورتکلی ارزیابی شما از سند رهنگاشت گسترش و تنظیمگری فناوریهای نوین مالی (فینتک) به چه صورت هست؛ این دست سندها رو موردی مثبت میدونید یا منفی؛ به عقیده شما از طرف بانک مرکزی چهقدر به نظرات و حرفها بخش خصوصی گوش داده خواهد شد؟
مهندس سیده مهکامه شریف زاد توضیح دادند
داشتنِ نقشه راه برای فینتک «در ذات خود مثبت» است، اما اگر حکمرانی آن تکقطبی، بدون شاخصهای سنجش و بدون سازوکار پاسخگویی به بخش خصوصی بماند، خروجیاش یک ویترین پرزرقوبرق اما توخالی خواهد شد. تجربهی سالهای گذشته در پرداخت و مجوزدهی، به ما نشان داده تمرکز بیشازحد، بهجای نوآوری، رانت و کندی تولید میکند.
ایشان افزودند : از نکات مثبت سند میتوان به استفاده از sandbox، بانکداری باز، RegTech/SupTech و چارچوب واحد اشاره کرد که میتواند عدم قطعیت را کاهش دهد و زبان مشترک با دنیا ایجاد کند.
مهندس شریف زاد از نگرانیهای بنیادین در گفت و گو پرداختند که شامل موارد زیر می باشد :

تمرکز تنظیمگری در یک نهاد، بدون «تعهدات ضدانحصار» و بدون «نقشه رقابت»، نهایتاً به رانت ساختاری منجر میشود.
ابهام در پاسخگویی: سند میگوید نظرخواهی میکند، اما ماتریس پاسخ به نظرات، RIA (ارزیابی اثر مقررات) و KPIs قابلسنجش را تعهد نداده؛ پس خطر تصمیمسازی پشت درهای بسته باقی است.
مسیر آزمایش تا تولید: اگر sandbox «مسیر خروج و تعمیمِ شفاف» نداشته باشد، تبدیل میشود به اتاق انتظار دائمی و سدی برای ورود بازیگران جدید.
سه مطالبهی عملی، کمهزینه و غیرقابل تعارض با بانک
حکمرانی چندذینفعه و پاسخگویی : تشکیل «شورای مشترک فینتک» با حضور بانک مرکزی، وزارتهای مرتبط، بورس، بخش خصوصی و انجمنها—انتشار عمومیِ ماتریس نظرات و پاسخ رسمی به هر بند.
شاخصها و زمانبندی : تعهد به KPIs (مثلاً زمان صدور مجوز، تعداد بازیگران جدید، سهم پرداختهای نوین، میزان تمرکز بازار)، بههمراه بند غروب (Sunset Clause) و بازبینی ۱۲–۱۸ ماهه.
رقابت و ضدانحصار : ممنوعیت سهامداری متقاطعِ تضادآمیز (بانک/PSP/پلتفرم تبادل)، قابلیت جابهجایی داده و مشتری (Data Portability) و استانداردهای تعاملپذیری تا قفلشدگی بازار رخ ندهد.
چشمانداز شنیدهشدن بخش خصوصی: اگر بانک همین سه تعهد را مکتوب کند، «شنیدن» از سطح جلسه و فراخوان عبور میکند و به سازوکار مؤثر تبدیل میشود.
مجری دیجیاتو : سند مسائل کلان مانند تحریمها را به عنوان مانع فینتک ذکر میکند؛ انجمن بلاکچین چگونه میتواند از ظرفیت بلاکچین برای دور زدن تحریمها در پرداختهای بینالمللی بدون نقض قوانین داخلی استفاده کند؟
مهندس شریف زاد تأکید کردند »
ما بههیچوجه وارد توصیهی «دور زدن» تحریمها یا هر اقدام غیرقانونی نمیشویم. راه درست، ساختن زیرساخت تابآور، شفاف و قانونمند است که با قوانین داخلی و قوانین کشور طرف معامله همخوان باشد.
پیشنهادهای عملی و ایمنی در این خصوص موجود هست که قابل مذاکره و طرح موضوع با بانک می باشد اما متاسفانه ۱۰ ماه است که کلیه میزهای جلسه و همفکری توسط بانک مرکزی با تشکل هایی از جمله انجمن بلاکچین ترک شده است و امکان طرح ایده و نظریه پردازی از تشکل های تخصصی گرفته شده است.
لذا همین جایگاه اندک مشاوره ای که در این پیشنویس به تشکل ها اختصاص داده شده نیز، در این ۱۰ ماه شاهد نبودیم و عملا بانک مرکزی در ساختار داخلی و ایزوله خود به تدوین چنین پیشنویس هایی دور از بخش متخصص و با تجربه میپردازد. انجمن بلاکچین همیشه میزبان بهترین و با تجربه ترین پژوهشگران و فعالان اکوسیستم بلاکچین و رمزدارایی بوده است و با درک دغدغه های سازمان ها به زبان مشترکی میان فعالان / کاربران / کسب و کارها و سازمان ها تبدیل شده است و بشدت در این مسیر عملگرا رفتار کرده است.
ایشون در ادامه تایید کردند که
شفافیت، مستندسازی و تعاملپذیری حقوقی، تابآوری میآورد؛ «راهحلهای سایهای» فقط ریسک بازیگران سالم را بالا میبرد.
مجری :
در بخش اقدامات، به تدوین مقررات برای مبادله رمزارزها و نظارت بر آنها اشاره شده؛ انجمن چه پیشنهادهایی برای تنظیمگری فعالیتهای مبتنی بر بلاکچین دارد تا با سیاستهای ارزی کشور همخوانی داشته باشد؟
مهندس شریف زاد توضیح دادند :
یک «چارچوب ریسکمحور و متناسب» پیشنهاد میدهیم که هم حفظ ارزش پول ملی و مدیریت جریانهای ارزی را تضمین کند و هم نوآوری و رقابت را نکُشد. این چارچوب قطعا در این مقال نمیگنجد و نیاز به ارائه تخصصی دارد اما پیشنهادهای ما آماده ارائه است.

به صورت مختصر مواردی از جنس ساختارهای موجود در انجمن بلاکچین است :
تعیین دامنه و طبقهبندی روشن
مجوزدهی تفکیکی و حداقلهای متناسب
انطباق ارزی و گزارشدهی لحظهای
امانتداری و سلامت بازار
شفافیت و حمایت از مصرفکننده
رقابت و تعاملپذیری
SRO و همتنظیمی (Co-Regulation)
Sandbox با خروجیِ الزامی و همینطور بازبینیپذیری
سند اگر با پاسخگویی قابلسنجش و تعهد ضدانحصار همراه نشود، خروجیاش نوآوریِ vitrine-ای است؛ زیبا در ظاهر، کماثر در واقع
راهحلِ تابآوری در پرداخت خارجی، شفافیتِ سندمحور روی شبکههای مجاز است؛ نه راههای سایهای که ریسک بازیگران سالم را بالا میبرد.
تنظیمگری خوب یعنی ریسکمحور، متناسب و بازبینیپذیر؛ همانقدر که از ارزش پول ملی مراقبت میکند، از رقابت و ورود نوآوران هم محافظت میکند
سندهایی از این جنس راه حل را در مرگ اکوسیستم فعلی و خلق اکوسیستم تحریمی میبیند. این راه حل در دراز مدت تنها موجب از دست دادن فرصتها، کشتن زمان و عقب ماندگی غیر قابل جبران میشود.
کلیه محتواها، تحلیلها و اخبار منتشر شده در این وبسایت صرفاً جنبه اطلاعرسانی و آموزشی دارند و وبسایت پارس بیت هیچگونه مسئولیت، توصیه، ترویج یا تشویق به خرید، فروش، سرمایهگذاری یا استفاده از محصولات و خدمات مرتبط با مطالب مذکور ندارد. استفاده از اطلاعات ارائه شده بر عهده کاربر است و پارس بیت هیچ تضمینی در خصوص ، کامل بودن یا نتایج ناشی از استفاده آن ارائه نمیدهد.