صندوقهای ETF ارز دیجیتال یکی از جدیدترین نوآوریها در حوزه بازارهای رمزارز برای سرمایه گذاری بشمار میآیند. ETF (Exchange-Traded Fund) به معنای صندوق قابل معامله در بورس است که سرمایهگذاران قادرند به واسطه ی آن بصورت غیرمستقیم در ارزهای دیجیتال سرمایهگذاری نمایند. صندوق های ETF امکان دسترسی به دارایی های ارز دیجیتال را بدون نیاز به پیچیدگی خاص و یا خرید مستقیم آنها، فراهم میکند و به همین دلیل برای افرادی که بتازگی وارد دنیای ارزهای دیجیتال شدهاند و یا علاقمند به ورود در این حوزه می باشند و نگرانی هایی بابت مدیریت کیف پول های ارز دیجیتال نیز دارند، گزینهای مناسبی بشمار میآیند.
صندوق ETF ارز دیجیتال دقیقا مشابه صندوقهای قابل معامله در بورس می باشد؛ با این تفاوت که دارایی پایه ی آن، ارزهای دیجیتالی مانند بیتکوین و اتریوم هستند و تا به این لحظه صندوق ETF دیگری برای ارز دیجیتال بغیر از بیت کوین و اتریوم تشکیل نشده است. سرمایهگذاران میتوانند با خرید واحدهای این صندوق، بطور غیرمستقیم از نوسانات قیمتی ارزهای دیجیتال سود یا زیان کنند. ارزش واحدهای ETF به قیمت ارز دیجیتال پایه آن وابسته می باشد، و به همین علت این صندوق ها تحت تأثیر نوسانات بازار ارز دیجیتال قرار میگیرند.
صندوقهای ETF ارز دیجیتال به سرمایهگذاران این امکان میدهد که بدون نیاز به خرید و نگهداری مستقیم ارزهای دیجیتال، در این بازار سرمایه گذاری کنند. از جمله مزایای این نوع سرمایه گذاری افزایش امنیت داراییها و کاهش ریسکهای ناشی از مدیریت کیف پول دیجیتال می باشد.
با افزایش توجه عمومی به ارزهای دیجیتال، بازارهای مالی به دنبال روشهایی بودند تا افراد مختلف و سرمایهگذاران بزرگ و نهادی بتوانند به راحتی و با امنیت بالا به این بازار ورود و دسترسی پیدا کنند. اولین صندوقهای ETF ارز دیجیتال در کشورهایی مانند کانادا و سوئیس راهاندازی شدند و با موفقیت نسبی همراه بودند. در کشور آمریکا نیز در نهایت پس از سالها پیگیری و مذاکره با نهادهای ناظر در این کشور، اولین ETF بیتکوین در اکتبر سال 2021 در بازار عرضه شد. این اتفاق نقطه عطفی در تاریخ ارزهای دیجیتال به شمار میآید و درهای جدیدی را برای ورود سرمایهگذاران نهادی به این بازار باز کرد.
صندوقهای ETF ارز دیجیتال به انواع مختلفی تقسیم میشوند. این تقسیمبندی معمولاً بر اساس داراییهای پایه آنها صورت میگیرد. مهمترین انواع ETF ارز دیجیتال عبارتاند از:
این نوع از ETFها مستقیماً در ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین و اتریوم سرمایهگذاری میکنند. ارزش این صندوقها بر اساس قیمت مستقیم داراییهای دیجیتال تغییر میکند و بازدهی آنها با نوسانات بازار ارز دیجیتال همخوانی دارد. برای مثال، اگر قیمت بیتکوین افزایش یابد، قیمت ETF بیتکوین نیز افزایش خواهد یافت.
صندوقهای ETF آتی ارز دیجیتال شامل قراردهای آتی هستند که جهت دسترسی به بازار رمزارز ها از آن ها استفاده می شود. در این نوع ETF، صندوق به جای خرید مستقیم ارز دیجیتال، قراردادهای آتی آن را خریداری می نماید. این روش، ریسک و نوسانات بیشتری به همراه دارد و ممکن است بازدهی ETF آتی از بازدهی مستقیم داراییهای ارز دیجیتال متفاوت باشد. اولین ETF بیت کوین که در آمریکا راهاندازی شد، از نوع آتی می باشد.
این نوع صندوقها به جای خرید مستقیم ارزهای دیجیتال، در سهام شرکتهایی سرمایهگذاری میکنند که در انواع زمینه ها در این حوزه مانند استخراج یا توسعه فناوری بلاکچین فعالیت میکنند. بطور مثال: سهام شرکتهایی مانند Coinbase یا Riot Blockchain که در حوزه ارزهای دیجیتال و بلاکچین فعالیت دارند، میتواند جزئی از داراییهای این نوع ETF باشد. این روش، بصورت غیرمستقیم، امکان بهره مندی از رشد صنعت بلاکچین و ارزهای دیجیتال را فراهم میکند.
سرمایهگذاری در ETFهای ارز دیجیتال برای سرمایهگذاران مختلف، از تازهکاران تا سرمایهگذاران
صندوقهای ETF بهراحتی از طریق بورسهای مالی خریدوفروش میشوند و نیاز به دانش فنی در خصوص کیف پول دیجیتال ندارند.
نگهداری ارزهای دیجیتال به شکل مستقیم با خطراتی همچون سرقت، هک و دسترسی غیرمجاز مواجه است. در مقابل، ETFهای ارز دیجیتال تحت نظارت نهادهای مالی قرار دارند و خطرات مربوط به امنیت نگهداری داراییهای دیجیتال را به حداقل میرسانند.
با وجود انواع مختلفی از ETFها، سرمایهگذاران میتوانند بر اساس میزان ریسکپذیری خود از میان انواع صندوقهای ارز دیجیتال انتخاب کنند.
افزودن ETF ارز دیجیتال به سبد سرمایهگذاری، به تنوعبخشی بیشتر و کاهش ریسک کلی سبد کمک میکند.
ارزش صندوقهای ETF ارز دیجیتال به دلیل ارتباط با ارزهای دیجیتال، نوسانات زیادی دارد و ممکن است در بازههای زمانی کوتاه تغییرات شدیدی را تجربه کند.
اکثر صندوقهای ETF ارز دیجیتال نیاز به مدیریت فعال دارند که منجر به هزینههای مدیریتی میشود. این هزینهها میتوانند در بلندمدت بر بازدهی سرمایهگذاری تأثیر بگذارند.
برخی کشورها هنوز قوانین مشخصی در خصوص ETFهای ارز دیجیتال ندارند یا مقررات سختگیرانهای اعمال میکنند. این امر میتواند مانعی برای دسترسی جهانی به این صندوقها باشد.
در ایران نیز با توجه به گسترش بازار ارزهای دیجیتال، درخواستهای زیادی برای ایجاد ETF های مرتبط با ارز دیجیتال وجود دارد؛ اما تاکنون بصورت رسمی هیچ ETF ارز دیجیتال در بازار سرمایه ایران ایجاد نشده است. که این موضوع ناشی از نبود بستر های قانونی، فقدان زیر ساخت های مورد نیاز و مسائل نظارتی می باشد، اما با این تفاسیر، انتظار میرود با تدوین قوانین جدید و مشخص در این حوزه ، امکان راه اندازی چنین صندوقهایی در آینده فراهم گردد.
برای سرمایهگذاری در صندوقهای ETF ارز دیجیتال، ابتدا باید بورس یا کارگزاری معتبری را که ETFهای ارز دیجیتال را ارائه میدهد، انتخاب کنید. پس از انتخاب کارگزاری، لازم است در آن ثبتنام و حساب کاربری ایجاد کنید. پس از تکمیل مراحل احراز هویت، میتوانید با واریز وجه، واحدهای ETF موردنظر را خریداری کنید. توجه داشته باشید که قبل از خرید، باید درباره نوع ETF، میزان نوسانات آن و سایر اطلاعات لازم اطلاعات کافی داشته باشید. توجه داشته باشید که به دلیل تحریم های اعمال شده از طرف کشور آمریکا، ایرانی هایی که صرفا مدارک هویتی ایرانی داشته باشند، قادر به ثبت نام در این کارگزاری ها نمی باشند.
صندوقهای ETF ارز دیجیتال در سالهای اخیر با استقبال بالایی مواجه شدهاند و پیشبینی میشود همچنان این رشد ادامه داشته باشد. با توجه به جذب سرمایه بالای ارزهای دیجیتال ، ETF های ارز دیجیتال نیز فرصتهای متنوع نری را در اختیار سرمایهگذاران قرار خواهند داد. افزایش تعداد ETFهای بیتکوین، اتریوم در کشورهای مختلف و همچنین تلاش برای ارائه ETFهای متنوعتر، نشاندهنده روند صعودی در این حوزه می باشد.
صندوقهای ETF ارز دیجیتال بعنوان راهکاری مناسب برای ورود به بازار ارزهای دیجیتال بدون نیاز به نگهداری مستقیم دارایی، گزینهای جذاب برای سرمایه گذاران مختلف به شمار میآیند. این صندوقها با مزایای قابل توجهی مانند امنیت بالاتر و دسترسی آسان، در عین حال چالشهایی همچون نوسانات بالا و هزینه های مدیریتی نیز دارند. به همین دلیل، سرمایهگذاران باید با دقت و آگاهی کامل نسبت به ویژگیها و ریسکهای این صندوقها تصمیمگیری نمایند.
با رشد روزافزون صنعت بلاکچین و ارزهای دیجیتال، انتظار میرود که صندوقهای ETF ارز دیجیتال نیز در آینده با افزایش تقاضا و توسعه قوانین بهتر، سهم بیشتری از بازار سرمایه را به خود اختصاص دهند.