تفاوت بلاکچین خصوصی و عمومی و مزایای هرکدام

تفاوت بلاکچین خصوصی و عمومی و مزایای هرکدام

بلاکچین چیست؟

بلاک چین فناوری است که همانطور که از اسمش پیداست، چِین یا زنجیره‌ای از بلاک‌هاست. حالا وقتی از کلمه‌های “بلاک” و “چین” صحبت می‌کنیم، منظور اطلاعات دیجیتالی یعنی “بلاک” است که داخل یک دیتابیس یعنی “چین” ذخیره می‌شود.

به زبان ساده‌تر، بلاک چین یک دیتابیس است که در تمام کامپیوترهایی که به آن متصل هستند به اشتراک گذاشته می‌شود. در بلاکچین می‌توانید یک سری اطلاعات را ذخیره کرده و در عین حال از امنیت، شفافیت و غیر متمرکز بودن آن مطمئن باشید. امنیت به‌خاطر این است که پس از ثبت شدن اطلاعات در Blockchain، تغییر آن‌ها تقریبا غیرممکن می‌شود. شفافیت هم به‌خاطر اینکه هرکسی می‌تواند اطلاعات داخل بلاک چین را بررسی کند. و غیر متمرکز هم به این دلیل که هیچ واحدی مانند دولت یا یک شخص ثالث، روی آن نظارت ندارد و نمی‌تواند آن را کنترل کند. برای درک بهتر، می‌توانید بلاکچین را شبیه به آجرهای یک خانه تصور کنید که در داخل هر کدام از آجرها یه سری اطلاعات وارد کرده‌اید و این آجرها به همدیگر متصل هستند.

انواع مختلف شبکه های بلاک چین

در طول چند سال گذشته، Blockchain ها بر اساس ساختار و پیکربندی خود، به صورت‌های مختلفی تکامل یافته‌اند. محتوای ذخیره شده در بلاکچین و فعالیت مشارکت کنندگان، با توجه به پیکربندی و اهداف تجاری آن، قابل کنترل است. به‌طور کلی، بلاک چین های خصوصی و عمومی، دو مورد از رایج ترین انواع Blockchainها در بین شبکه‌های مختلف ارزهای دیجیتال و شرکت‌های خصوصی هستند. دو نوع دیگر بلاکچین کنسرسیوم و هیبرید هم هستند.

بلاک چین عمومی (PUBLIC)  چیست؟ یک بلاک چین عمومی نوعی بلاک چین بدون مجوز است. هر کسی می‌تواند به شبکه بلاک چین بپیوندد و این یعنی آنها با یک بلاک چین عمومی می‌توانند به خواندن، نوشتن و مشارکت بپردازند. بلاک چین های عمومی غیر متمرکز هستند و هیچ کس بر روی شبکه کنترل ندارد. این نوع بلاک چین ها ایمن هستند زیرا زمانی که داده‌ها بر روی بلاک چین دارای اعتبار شدند، دیگر قابل تغییر نیستند. وقتی در مورد بلاک چین های عمومی صحبت می کنیم، آنچه اکثر مردم در واقع در موردش صحبت می‌کنند، بلاک چین باز عمومی است. در این نوع بلاک چین هر فردی می‌تواند داده‌ها را در بلاک چین بنویسد و هر فرد دیگری نیز می‌تواند بیاید و داده‌ها را بخواند. پلتفرم‌های بلاک چین عمومی مانند بیت کوین، اتریوم و لایت کوین در حال حاضر بسیار مورد بحث هستند. می‌توان به این پلتفرم‌ها به عنوان پلتفرم‌های بلاک چینی بدون مجوز اشاره کرد. این یعنی آنها طوری طراحی شده‌اند که در جهت افزایش ناشناسی کاربر و محافظت از او تلاش می‌کنند.

تصور می‌شود که پلتفرم ‌های بلاک چین عمومی مانند اتریوم را نمی‌توان برای ساخت سناریو های اجازه و یا کنترل دسترسی به داده‌ها مورد استفاده قرار داد. واقعیت این است که می‌توان از آنها برای این منظور استفاده کرد. آنها فقط تمامی ابزارهای ساخته شده در داخل شبکه را در اختیار کاربر قرار نمی‌دهند چرا که همگی این ابزارها را می‌توان در یک پلتفرم بلاک چینی خصوصی و یا مجوز دار پیدا کرد. اما در اساس همیشه می‌توان از این پلتفرم‌های عمومی باز برای ساخت یک راه حل مجوز دار استفاده کرد.

وقتی که ما در مورد بلاک چین های عمومی فکر می‌کنیم، به پلتفرم‌های بلاکچینی مانند بیت کوین و اتریوم فکر می‌کنیم که در اساس آنها برای حفظ ناشناسی طراحی شده‌اند. اگر ما ندانیم که یک کاربر کیست، هیچ روشی برای ایجاد مجوز، دسترسی بر اساس نقش و کنترل داده‌هایی که او می‌تواند بخواند و بنویسد، نخواهیم داشت. در موقعیت‌های زیادی این امر مطلوب است و به همین خاطر است که ما می‌بینیم ارز های دیجیتال بر اساس پلتفرم های بلاک چین عمومی هستند زیرا ناشناسی مهم است و یکی از مزایای اصلی استفاده از ارز های دیجیتال است.

مزایای بلاکچین های عمومی

• خواندن و نوشتن باز

هر کسی می تواند با تحویل تراکنش ها در بلاکچین مشارکت کند. به عنوان مثال اتریوم و بیتکوین به این شیوه هستند. در این موارد، تراکنش‌ها را می توان بر روی اکسپلورر بلاکچین مشاهده کرد.

• دفتر کل توزیع شده

پایگاه داده مانند رویکرد کلاینت-سرور متمرکز نیست و همه نودهای بلاکچین در اعتبار بخشی تراکنش مشارکت می‌کنند.

• تغییر ناپذیری

وقتی چیزی در بلاکچین نوشته می‌شود،نمی‌توان آن را تغییر داد.

• ایمن به دلیل استخراج (قانون ۵۱ درصد)

به عنوان مثال در مورد بیتکوین، بدست آوردن اکثریت قدرت شبکه، پتانسیل فراهم کردن خرج کردن دوباره را در مقیاس عظیمی به وجود می‌آورد و در صورت به دست آوردن اکثریت قدرت شبکه، احتمال جلوگیری از تایید تراکنش‌ها ایجاد می‌شود. اما در عمل، به دست آوردن این قدرت تقریبا غیرممکن است.

معایب بلاک چین عمومی

• TPS  پایین: نرخ تراکنش در ثانیه در بلاکچین‌های پابلیک بسیار پایین است. دلیل این است که بزرگی شبکه و تعداد زیاد نودها، تائید تراکنش‌ها و رسیدن به اجماع از طریق الگوی اثبات کار را زمان‌بر می‌کند. به همین خاطر است که Blockchain عمومی مانند بیت کوین تنها قادر به انجام 7 تراکنش در ثانیه است. اما در  طرف مقابل، یک شبکه خصوصی نظیر ویزا می‌تواند 24،000 تراکنش در ثانیه را انجام دهد که سرعت به مراتب بالاتری دارد. 
• مشکلات مقیاس پذیری: همانطور که در بالا گفتیم، از آنجایی که نرخ انجام تراکنش‌ها در بلاک چین پابلیک پایین است، منجر به مشکلات مقیاس‌پذیری در اینگونه شبکه‌ها می‌شود. بنابراین هرچه برای بزرگتر شدن اندازه شبکه تلاش کنیم، از سرعت آن کاسته می‌شود. با این وجود، راه‌حل شبکه لایتنینگ بیت کوین به رفع این مشکل کمک کرده است. با افزایش اندازه شبکه، این Lightning Network نرخ تراکنش‌ها را ثابت نگه می‌دارد. 
• مصرف بالای انرژی: از آنجایی که فرایند Proof of Work به یک سیستم تخصصی و سخت‌افزاهای حرفه‌ای برای اجرای یک الگوریتم خاص نیاز دارد، مصرف انرژی آن بالاست. این مسئله از هر دو نظر محیط زیست و اقتصاد مشکل‌ساز است. تجهیزات مورد نیاز برای انجام اثبات کار هزینه‌بر بوده و انرژی زیادی را مصرف می‌کنند. این فناوری باید مکانسیم‌های اجماع مقرون به صرفه‌تری را ارائه کند.

بلاکچین خصوصی (PRIVATE)چیست؟

بلاک چین خصوصی نوعی بلاک چین مجوزدار است. شبکه‌های دارای مجوز، محدودیت‌هایی را بر افرادی که اجازه مشارکت دارند و نوع تراکنش‌هایی که می توانند در آنها مشارکت کنند، به وجود می‌آورند. وقتی افراد وارد بلاک چین می شوند، طبیعتا بحث در مورد نوع بلاک چین پیش می آید زیرا انواع بسیار متفاوتی در مورد بلاک چین مطرح است. از نمونه‌های بلاک چین خصوصی می‌توان به پلتفرم‌هایی مثل هایپر لجر، Hashgraph، Corda  و… اشاره کرد.

بلاک چین های خصوصی را به طور اختصاصی‌تر بلاک چین های مجوزدار می‌نامند. وقتی که ما در مورد بلاک چین خصوصی صحبت می‌کنیم و یا وقتی می شنویم که مردم در مورد راه حل‌های بلاک چین خصوصی صحبت می‌کنند، تمایل بر این است که در مورد چیز های خصوصی و بسته این مقوله صحبت شود. ما می‌خواهیم افرادی که می‌توانند داده‌ها را در این بلاک چین بنویسند، کنترل کنیم و همچنین می‌خواهیم افرادی را که می‌توانند داده‌ها را از این بلاک چین بخوانند، کنترل کنیم. به منظور انجام این امر، اولین اقدام شناسایی است. لازم است بدانیم که چه کسی بخشی از این شبکه بلاک چینی است. اگر ما ندانیم که چه کسی کاربر این شبکه است، تعریف کردن قوانین در مورد اینکه چه داده‌هایی را می‌توان به دفتر کل تحویل داد و چه داده‌هایی را می‌توان از دفتر کل مصرف کرد، اگر نگوییم غیر ممکن می شود، قطعا بسیار دشوار خواهد شد.

وقتی در مورد بلاک چین خصوصی صحبت می‌کنیم، یک بلاک چین مجوز دار را تصور کنید که از ابتدا ایده شناسایی شما را دارد. این مسئله بسیار متفاوت از یک پلتفرم عمومی مانند اتریوم است که در آن پلتفرم سعی در محافظت و به حداکثر رساندن ناشناسی دارد. همان طور که قبلا گفته شد، این پلتفرم‌ها طوری طراحی شده اند که نمی‌دانند کاربر کیست.

اکثر اوقات بلاک چین های خصوصی تمایل دارند که به همراه ابزارهای مدیریت هویت بیایند و یا یک معماری مدولار داشته باشند که در آن شما می‌توانید راه حل مدیریت هویت خود را مرتبط کنید. این ابزار می‌تواند هر چیزی باشد؛ از یک فراهم کننده سرویس عضویت گرفته تا راه حل OAuth با استفاده از گوگل، فیسبوک، LinkedIn  و غیره.

یک شبکه بلاک چین خصوصی نیاز به یک دعوتنامه دارد و باید توسط مدیر شبکه یا با مجموعه‌ای از قوانین که توسط او وضع می‌شود مورد تایید قرار بگیرد. کسب و کارهایی که یک بلاک چین خصوصی را ایجاد می‌کنند، به طور عمومی یک شبکه دارای مجوز را درست می‌کنند. این کار محدودیت‌هایی را روی کسی که به شبکه وارد می‌شود اعمال می‌کند. مکانیزم‌های کنترل دسترسی نیز مختلف است. شرکت‌کنندگان موجود می‌توانند در مورد شرکت‌کنندگان بعدی تصمیم گیری کنند؛ یک مرجع قانونی می‌تواند مجوز ورود را صادر کند؛ یا یک کنسرسیوم در این مورد تصمیم بگیرد. زمانی که یک گره به شبکه وارد می‌شود، نقشی در حفاظت از بلاکچین به شیوه‌ غیر متمرکز خواهد داشت.

هایپرلجر فابریک مثالی از یک چارچوب بلاکچین مجوز دار است و یکی از پروژه‌های میزبانی شده توسط بنیاد لینوکس است. این پروژه به منظور پشتیبانی از اینگونه نیازهای سازمان، کلید خورده است.

هویت دیجیتال به صورت مشخص، برای بسیاری از صنایع یک مورد اساسی و مهم است و می‌تواند چالش‌های زنجیره تامین و اختلال در صنایع مالی را حل کند و حتی تبادل داده‌های حساس به امنیت در حوزه سلامت را ساده کند.  بلاکچین‌های دارای مجوز، امکان افزایش بازدهی تراکنش‌ها را در مقیاس بزرگتری فراهم می‌کند.

چه ایده ای پشت بلاکچین های خصوصی است؟

هدف این بلاکچین ها درک و شناسایی کاربر است؛ زیرا وقتی که این مسئله را درک کنیم، قادر به تعیین نقش کاربران خواهیم بود و می‌توانیم از آن نقش برای تعیین نوع اطلاعاتی که این کاربران باید به آن دسترسی داشته باشند و همچنین اطلاعاتی که نباید به آن دسترسی داشته باشند، استفاده کنیم.

در یک بلاکچین عمومی، لازم است کمی انگیزه برای رفتار خوب را تغییر دهیم؛ زیرا نمی‌دانیم که کاربر کیست. ما متکی بر اقتصاد و انگیزه های تئوری بازی هستیم تا تضمین حاصل شود که هر شخص در سیستم صادقانه و بر طبق قوانین عمل می‌کند. در این حالت، موقعیت‌هایی از طریق اجماع گروهی تنظیم می‌شود که از طریق آن مشارکت کنندگان صادق از لحاظ اقتصادی پاداش داده می‌شوند و افراد ناصادق نیز تنها متحمل کار یا هزینه می‌شوند و هیچ امکانی برای جبران آن هزینه توسط آنان وجود نخواهد داشت.

بلاکچین های خصوصی و کاربرد آنها در تشکیلات اقتصادی

بلاکچین های خصوصی را بلاکچین های تشکیلاتی یا مجوز دار نیز می‌نامند. سازمان‌ها به سطوحی از امنیت، حریم خصوصی، انطباق، عملکرد و بسیاری از خصوصیات دیگر که یک بلاکچین خصوصی می‌تواند فراهم کند، نیاز دارند.

تراکنش‌ها توسط نودهای انتخاب شده در بلاکچین پردازش می‌شوند. از منظر عملکردی، در اینجا تنها تعداد معدودی نود تراکنش‌ را پردازش می کنند و این در حالی است که در مورد اتریوم ۱۲۰۰۰ نود در واقع می‌توانند عملکرد را در حیطه سرعت تراکنش‌ها و زمان واکنش دهی ارتقا دهند.

تراکنش‌ها به طور عمومی در بلاکچین قابل رویت نیستند و تنها نودهای انتخاب شده در این بلاکچین‌های خصوصی می‌توانند به دفتر کل دسترسی داشته باشند. به عنوان مثال در کوردایR3 ، تراکنش بین نودها می‌تواند انجام شود در حالی که بقیه بلاکچین مشارکت نکنند.

مزایای بلاکچین های خصوصی

• مجوز سازمانی

سازمان منابع و دسترسی به بلاکچین را کنترل می‌کند، بنابراین این بلاکچین ها خصوصی یا مجوز دار هستند.

• تراکنش‌های سریعتر

وقتی که نودها به طور محلی توزیع شوند و همچنین نودهای کمتری برای مشارکت در دفتر کل موجود باشد، عملکرد سریعتر خواهد بود.

• مقیاس پذیری بهتر

امکان اضافه کردن نودها و سرویس‌های قابل دسترسی می‌تواند مزیت عظیمی برای سازمان‌ها باشد.

• پشتیبانی انطباقی

احتمالا یک سازمان نیازمندی‌های انطباقی دارد که باید به آنها پایبند بماند. کنترل کردن زیر ساخت توسط خود سازمان این ضرورت را پیوسته مقدور خواهد کرد.

• به دلیل وجود نودهای کمتر، اجماع کارایی بیشتری خواهد داشت.

بلاکچین های خصوصی نود کمتری دارند و معمولا الگوریتم اجماع متفاوتی نیز دارند که به عنوان مثال می توان BFT را در مقابل POW نام برد.

• اعتماد

در بلاک‌چین‌های خصوصی با تأیید اعتبار گره‌ها تنها به افراد قابل اعتماد اجازه اجرای گره داده می‌شود و نیازی به تأیید تراکنش‌ها برای بیش از یک بار وجود ندارد. یک گره منفرد می‌تواند تراکنش را تأیید کند و گره‌های دیگر صرفاً اقدام به آپدیت کردن سوابقشان می‌کنند.

• سرعت

اگر تنها کاربران خاصی اجازه اجرای گره‌ها را داشته باشند، بدین ترتیب می‌توان الزاماتی در خصوص توان پردازشی و مشخصات سخت‌افزاری که هر گره ارائه می‌دهد تعیین کرد. بدین ترتیب دیگر نیازی به صرف زمان طولانی برای پردازش تراکنش وجود ندارد. بلاکچین‌های خصوصی در طی زمان‌های شلوغی شبکه مشکل مواجهه با تقاضای بالا را نیز ندارند. توسعه‌دهندگان بلاکچین‌های خصوصی در اغلب موارد قادر هستند برای دوره‌های زمانی با تقاضای بالا برنامه‌ریزی کنند و از این رو احتمال قطعی یا تأخیر در شبکه به دلیل زمان‌های اوج تقاضا منتفی است.

• امنیت

با این که بلاکچین‌های عمومی امنیت بیشتری دارند؛ اما در بلاکچین‌های خصوصی نیز امکان ردگیری تراکنش‌ها همانند مدل عمومی وجود دارد. هر چند با اجرای یک بلاکچین خصوصی امکان پنهان کردن برخی از داده‌ها در هر تراکنش وجود دارد. برای مثال مقدار تراکنش یا جزییات قرارداد محرمانه دارندگان حساب.

• هزینه

بلاکچین‌های خصوصی با کنترل گره‌ها نیازی به پرداخت هزینه به ماینرها (استخراج‌کنندگان) ندارند. اگر برخی کسب و کارها مالک سخت‌افزار خود باشند در این صوت نیازی به پرداخت هزینه برای تأیید تراکنش نیست. با این که بلاکچین‌های عمومی به توان پردازشی بالایی نیاز دارند؛ اما بلاکچین‌های خصوصی با نیاز کمتری که به تأیید اعتبار تراکنش‌ها دارند، توان پردازشی کمتری می‌خواهند.

• پایداری

بلاکچین‌های خصوصی با تعیین قوانین برای اجرای گره‌ها می‌توانند زمان قطعی شبکه را کاهش دهند. بدیهی است که بک بلاکچین خصوصی با هزاران گره هرگز نمی‌تواند متوقف شود؛ اما بروز زمان‌های اوج تقاضا برای تراکنش یا از دست دادن برخی گره‌ها می‌تواند موجب کاهش توان شبکه شود. کنترل شدید بلاکچین‌های خصوصی می‌تواند به بیشینه شدن زمان آپتایم شبکه کمک کند.

معایب بلاکچین‌های خصوصی

با این که مزایای زیادی را برای بلاکچین‌های خصوصی شمردیم، شاید فکر کنید که این بلاک‌چین‌ها بهترین نوع هستند؛ اما این نتیجه‌گیری همواره صحیح نیست.

• رشد کُند

بلاک‌چین خصوصی در غیاب گره‌های خصوصی منابع لازم برای برانگیزش علاقه‌مندی عموم را از دست می‌دهد. زمانی که فردی برای نخستین بار در مورد بیت‌کوین مطالبی می‌شنود می‌تواند در صورت علاقه‌مندی، بی‌درنگ اقدام به راه‌اندازی یک گره کند. بدین ترتیب کاربران به سرعت به بلاکچین‌های عمومی ملحق می‌شوند و شبکه به سرعت رشد می‌کند. در بلاکچین‌های خصوصی برای آنلاین شدن یک گره جدید ممکن است به صرف زمان و هزینه زیادی نیاز باشد.

• کنترل و دستکاری

اگر کاربران عمومی یا کاربران پولی از یک بلاک‌چین خصوصی استفاده کنند، تحت کنترل توسعه‌دهندگان یا مالکان این شبکه قرار می‌گیرند. توسعه‌دهندگان چنین شبکه‌ای در غیاب نظارت عمومی آزاد هستند که از سیستم سوءاستفاده کنند. این امر می‌تواند منجر به دستکاری تراکنش‌ها، مسدودسازی کاربران یا تاکتیک‌های مخرب دیگر شود.

به دلایل فوق بسیاری از علاقه‌مندان بلاک‌چین، ایده بلاکچین‌های خصوصی را رد می‌کنند. اگر امکان امن‌سازی داده‌ها روی بلاکچین‌های عمومی وجود داشته باشد، چرا باید آن‌ها را درون یک صندوق خصوصی مخفی قرار دهیم؟ بسیاری بر این عقیده هستند که بلاکچین‌های خصوصی می‌توانند مفید باشند و این طور نیست که کلاً بی‌ارزش باشند.

بلاک‌چین عمومی و خصوصی به چند دسته تقسیم می‌شود؟

در حالت کلی بلاکچین به سه دسته تقسیم می‌شود: 

1. بلاکچین عمومی غیر انحصاری
2. بلاکچین عمومی انحصاری
3. بلاکچین خصوصی انحصاری

بلاکچین عمومی غیر انحصاری

بیت‌کوین و اتریوم از اصلی‌ترین نمونه‌های این بلاکچین هستند. همانگونه که از عنوان این بلاکچین‌ها مشخص می‌باشد، در این نوع، فناوری بلاکچین بصورت عمومی بوده و انحصار در آن معنی ندارد.

برای مثال، بلاک‌چین بیت‌کوین را که یک دفتر کل توزیع شده است در نظر بگیرید. در این بلاکچین تراکنش‌های مربوط به خرید و فروش بیت‌کوین در انحصار افراد نیست و برای انجام یک تراکنش نیاز به تایید ماینرها می‌باشد. نکته اصلی در انجام تراکنش‌های بیتکوین این است که افراد قدرت انتخاب این ماینر تایید‌کننده را ندارند. در این نوع بلاکچین هر کسی می‌تواند مطابق با قرارداد پول یا اطلاعات را مبادله کند. این اطلاعات کدگذاری شده و سپس در شبکه ذخیره می‌شوند. در واقع هنگامی از این نوع بلاک چین استفاده می‌شود که نظر همه افراد فعال در شبکه اهمیت داشته باشد. همچنین از این طریق مشخص می‌شود فرد چه تعداد بیت کوین در اختیار دارد و این ادعا جعلی نیست. 

بلاکچین عمومی انحصاری

تایید فعالیت‌ها توسط افراد منتخب و به صورت انحصاری انجام می‌شود. این افراد می‌توانند یک مقام ارشد، یک رئیس، یک کارمند و یا یک موسسه باشد. در این نوع بلاکچین اگرچه اطلاعات برای عموم قابل رویت است اما می‌توان برخی اطلاعات را بصورت خاص محافظت کرد. مثلا یک شرکت وارداتی می‌تواند روند واردات محصول خود مثل خرید محصول، روش انتقال آن و موارد دیگر را در بلاکچین ثبت کند. این موسسه در طی این فرایند به شرکت‌های فروش، حمل و نقل و غیره اجازه می‌دهد تا اطلاعات خود را وارد بلاکچین کنند. بنابراین تمامی این اطلاعات بر روی بلاکچین ثبت می‌شوند و مشتریان می‌توانند با استفاده از روش‌های تعیین شده بر روی محصول مانند کد QR به تمامی این اطلاعات دسترسی پیدا کنند. در نظر داشته باشید که این شرکت‌ها و مشتریان فقط می‌توانند اطلاعات را مشاهده کنند و امکان تغییر این اطلاعات وجود ندارد.

بلاکچین خصوصی انحصاری

این نوع از بلاکچین‌ها برای موسسات مختلف خصوصی و دولتی به کار می‌روند و کاملا انحصاری هستند. علاوه بر اینکه افراد منتخب قادر به تایید اطلاعات هستند امکان دسترسی به اطلاعات این بلاک چین‌ها نیز به صورت خصوصی می‌باشد، یعنی افراد محدود و مشخصی می‌توانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند و آنها را مشاهده کنند مانند پرداخت حقوق با استفاده از فناوری بلاک چین. 

در حال حاضر بلاکچین خارج از این سه دسته قرار نمی‌گیرد و هدف کلی همه آنها ثبت اطلاعات ارزشمند به روشی ایمن و بدون امکان تغییر و دستکاری می‌باشد. برای درک بهتر این موضوع در ادامه به بررسی امنیت بلاکچین می‌پردازیم.

امنیت فناوری بلاکچین

آیا بلاکچین امنیت کافی برای تبادل اطلاعات مهم را دارد؟ آیا اطمینان به بلاکچین درست است؟ آیا ممکن است اطلاعات آن هک شوند؟ این‌ها سوالاتی است کهذهن اکثر ما را درگیر کرده است.

از آنجایی که استفاده از بلاکچین برای ثبت برخی از اطلاعات مهم و حیاتی هنوز عملی نشده است، شاید تصور شود که به علت نداشتن امنیت کافی، بلاکچین تاکنون نتوانسته در ثبت اطلاعات مهم و حیاتی نقشی داشته باشد. اما این تصور کاملا اشتباه است. 

این رخ داد نه به علت امنیت پایین شبکه بلاکچین بلکه به علت عدم آگاهی نسبت به این تکنولوژی می‌باشد. هدف اصلی این فناوری ثبت اطلاعات بصورت ایمن و جلوگیری از ایجاد تغییر در این اطلاعات است. بلاک چین زنجیره‌ای از بلاک‌های حاوی اطلاعات رمزنگاری‌شده می‌باشد. ایجاد تغییر در یکی از این بلاک‌ها سبب ایجاد اختلال در روند تشکیل زنجیره می‌شود. این ویژگی تا حد زیادی امنیت شبکه را تامین می‌کند. علاوه بر این اطلاعات شبکه توسط همه افراد فعال در شبکه قابل رویت بوده و هر تغییر بوجود آمده توسط آن‌ها پیگیری و رصد می‌شود. اما مهم‌ترین ویژگی بلاک‌چین در تامین امنیت اطلاعات، استفاده از دانش رمزنگاری است. بنابراین این دو ویژگی منحصر بفرد باعث شده است شبکه‌های مبتنی بر بلاکچین را بتوان شبکه‌هایی با امنیت بالا دانست و در حوزه‌های مختلف به کار برد.

آیا بلاکچین‌های عمومی ایمن‌تر هستند؟

بلاکچین های عمومی با ارائه پاداش به شرکت کنندگان، به منظور حذف واسطه‌ها و نیاز به اعتماد در شبکه به وجود آمده‌اند. این موضوع درست است که هرچه غیرمتمرکزسازی بیشتر باشد، بلاکچین ایمن‌تر است. شاید شفافیت یک بلاکچین عمومی همان چیزی است که طیف گسترده‌تری از کاربردها را به خود جلب می‌کند. با وجود نودهای بیشتر در شبکه، قطعا انجام حمله برای هکرها یا در اختیار گرفتن کنترل شبکه از طریق حمله ۵۱ درصد سخت تر خواهد شد؛ اما در عوض باعث کند شدن شبکه نیز می‌شود. بلاکچین های عمومی نظیر بیتکوین برای پردازشگرهای پرداخت متمرکز موجود در بازار نظیر ویزا که می‌توانند ۲۴,۰۰۰ تراکنش در ثانیه پردازش کنند، رقیبی به حساب نمی‌آیند.

به منظور پردازش تعداد تراکنش بیشتر در هر ثانیه، محدود کردن دسترسی به اطلاعات با عملکردهای خاص دقیقا همان چیزی است که بلاکچین های خصوصی در صدد دستیابی به آن هستند. بلاکچین های خصوصی در مقایسه با بلاکچین های عمومی می‌توانند تعداد تراکنش بیشتری پردازش کنند؛ اما آیا افزایش سرعت تراکنش ارزش قربانی کردن امنیت را دارد؟ بلاکچین های خصوصی معمولا در مقابل هک و دستکاری اطلاعات نیز بسیار آسیب پذیرتر هستند.

همه چیز درباره اعتماد است

بلاکچین های عمومی نظیر بیتکوین و اتریوم طوری طراحی شده‌اند تا از ناشناس بودن تراکنش‌ها محافظت کنند. به همین دلیل است که ارزهای دیجیتال بر بستر بلاکچین های عمومی هستند. در عین حال، در عرصه بلاکچین های شرکتی، شاهد این هستیم که کسب و کارها به پذیرش بلاکچین های خصوصی روی می‌آورند؛ زیرا به شفافیت کامل یا به اشتراک گذاری تمام اطلاعات تجاری خود با رقبا تمایلی ندارند. بلاکچین های خصوصی تضمین می‌کنند که بر تمام کسانی که می‌توانند جزییات اطلاعات موجود در زنجیره را بنویسند و بخوانند، کنترل کامل دارند.

در خصوص این موضوع که کدام بلاکچین برتر از دیگری است، باید گفت که به نظر می‌رسد بلاکچین عمومی به دلیل قابلیت به کارگیری در اکثر کاربردها و شرایط و بدون محدودیت در دسترسی، دارای ویژگی‌های بهتری است. در عین حال، مسئله حریم خصوصی در هر دو بلاکچین وجود دارد. بسیاری از مردم فکر می‌کنند که این بلاکچین‌ها رقیب همدیگر هستند اما در واقع این طور نیست. این دو بلاکچین تنها برای فراهم کردن راه حل‌های مختلف تلاش می‌کنند.

بلاکچین عمومی یا خصوصی؟ کدام یک بهتر است؟

پیش از نتیجه‌گیری، 4 نوع بلاک چین و به طور جزئی‌تر 2 نوع عمومی و خصوصی را بررسی کردیم. هر دوی این شبکه‌ها خصوصیات متفاوتی با یکدیگر دارند. اما تفاوت اصلی در 3 ویژگی امنیت، مقیاس‌پذیری و شفافیت نهفته است. از یک طرف، در جایی که بلاک چین Private ممکن است خیلی قابل اعتماد به نظر نرسد، می‌توان از یک شبکه Public برای رسیدن به اجماع استفاده کرد. 

اما در کل، تا کنون مواردی که بیشترین موفقیت را داشته‌اند، از نوع پابلیک بوده‌اند. بلاکچین عمومی امنیت را به ارمغان می‌آورد، چون هک کردن آن تقریبا غیر ممکن است. علاوه بر این‌ها، شفافیت بیشتری را هم ارائه می‌دهد چراکه نودها دسترسی یکسان و برابری به سابقه ذخیره شده در بلاک چین دارند.

مقایسه بلاک چین عمومی و بلاک چین خصوصی

شباهت های بلاک چین خصوصی و عمومی به شرح زیر است:

• هر دو دارای یک شبکه غیر متمرکز همتا به همتا (P2P) هستند که در این شبکه هر گره نسخه­ ای دقیقاً یکسان از دفترکل (ledger) را ذخیره کرده است.
• هر دو بلاک چین این دفترکل را تحت پروتکلی به نام اجماع (consensus) به روز رسانی می ­کنند.
• حتی اگر برخی از اعضا مرتکب خطا شوند و یا مخرب باشند هر دو شبکه ضمانت می­ کنند که دفترکل غیر قابل ویرایش باقی بماند.

تفاوت بلاک‌چین عمومی (PUBLIC) و بلاک‌چین خصوصی (PRIVATE) در چیست

تا به حال در مورد بلاک چین های خصوصی و عمومی در این مقاله صحبت شد و حالا می توانیم در مورد بعضی از تفاوت های آنها صحبت کنیم و اینکه هر نوع متفاوت از این پلتفرم ها قصد فراهم کردن چه چیزی را دارد.

پس بلاک چین های عمومی برای سناریو هایی خوب هستند که محافظت از ناشناسی کاربران و یا اضافه کردن ارزش به یک راه حل مهم باشد و این بلاک چین ها برای راه حل هایی که باید مساوات را بین همه کاربران برقرار کرد، پلتفرم هایی بسیار عالی می باشند. و به همین خاطر است که امروزه می بینیم اکثر بلاک چین های عمومی برای پشتیبانی از ارز های دیجیتال به کار می روند و این یک مثال کاربردی عالی برای این نوع بلاک چین ها می باشد.

در مورد یک ارز دیجیتال مانند بیت کوین، لایت کوین، اتریوم و غیره نیاز به مجوز و یا دسترسی بر اساس نقش نیست. هر فردی باید بتواند بیت کوین داشته باشد و هر فردی باید قادر به ترید آن با دیگران باشد. و این منجر به یک مدل بدون مجوز باز با شفافیت کامل می شود.

این در جهان سازمانی خیلی متفاوت است زیرا در آنجا می بینیم که بلاک چین های خصوصی به اندازه مورد نیاز پذیرفته شده اند و نگرانی ها برعکس می باشد. در یک سناریوی سازمانی و تجاری، ناشناسی چیز بدی است. آنها می خواهند بدانند که مشارکت کنندگان دقیقا چه افرادی هستند زیرا در اینجا شفافیت کامل لازم نیست.

در این مورد، شما نمی خواهید که همه داده های تجاری خود را با مشارکت کنندگان در شبکه تجاری خود و یا به مقیاس عظیمی با عموم به اشتراک بگذارید. شما می خواهید کنترل کنید که چه افرادی و تحت چه شرایطی به پاره ای از اطلاعات دسترسی خواهند داشت. شما همچنین می خواهید کنترل کنید که چه کسی این اطلاعات را در بلاک چین بنویسد.

بنابراین احتمالا شما از یک راه حل بلاک چین خصوصی استفاده می کنید تا روابط بین فروشنده و تامین کننده را مدیریت کنید که در اینجا تنها شما و تامین کنندگان شما قیمت پرداختی برای جنس خاصی را مشاهده نمایند. تنها یک تامین کننده خاص قادر به رویت جزئیات قرارداد می باشد، آن هم جزئیات قراردادی که شما با آن تامین کننده دارید نه با تامین کنندگان دیگر. و شما ممکن است بخواهید تعدادی از ماکرو داده های سطح بالا را با مصرف کنندگان به اشتراک بگذارید، بنابراین آنها ریشه محصولاتی را که در حال خریدنش هستند رویت خواهند کرد و البته شما می خواهید جنبه های مالی پشت آن را کاملا پنهان کنید.

بنابراین وقتی به تفاوت این دو نوع راه حل و این دو نوع بلاک چین نگاه می کنیم، می بینیم که بلاک چین های عمومی تمایل دارند که بیشتر بر سناریو های کسب و کار به مشتری (B2C) متمرکز باشند؛ در حالی که بلاک چین های خصوصی مانند هایپر لجر به خوبی برای سناریو های کسب و کار به کسب و کار (B2B)، زنجیره تامین، ارتباطات زنجیره ارزشی یا ایجاد هر نوع زیر ساخت اشتراکی بین سازمان ها طراحی شده اند.

همچنان که قبلا گفته شد، مهم است به یاد داشته باشیم که یک تصور غلط بزرگ وجود دارد و آن این است که بسیاری فکر می کنند که بلاک چین های خصوصی و عمومی رقیب هستند. اما در واقع این طور نیست و در بسیاری از کاربرد های جهان واقع ترکیبی از هر دو موجود می باشد.

درک تفاوت بین آنها مهم است و همه آن از مدیریت هویت شروع می شود. اساسا وقتی که با خودتان در مورد بلاک چین های خصوصی و عمومی فکر می کنید، چنین فکر کنید که همه ماجرا با مدیریت هویت آغاز می شود و در بلاک چین های خصوصی، شما از ابتدا می دانید که همه مشارکت کنندگان چه کسانی هستند.

اما در مورد بلاک چین عمومی، شما نمی دانید که مشارکت کنندگان چه کسانی هستند و این بدین معنی نیست که شما نمی توانید یک راه حل مجوز دار بر روی یک پلتفرم عمومی بسازید، بلکه خود شما، معماران و توسعه دهندگان شما منطق و مکانیسم های پشت مدیریت هویت را می توانند توسعه بخشند. این توصیفی خلاصه از بلاک چین های خصوصی و عمومی بود. آنها در واقع دو چیز متفاوت هستند. این بلاک چین ها مقاصد متفاوتی دارند و در مثال های جهان واقع می بینید که پیوسته از ترکیب هر دو استفاده می شود.

یکی دیگر از تفاوت های اساسی بین بلاکچین های عمومی و خصوصی، مقیاس پذیری است. مقیاس پذیری یکی از موضوعات مهم در عرصه ارز دیجیتال، مخصوصا برای کوین های قدیمی تر نظیر بیتکوین است که می‌تواند فقط ۷ تراکنش در ثانیه پردازش کند. در حال حاضر هایپرلجر می‌تواند تا ۲۰,۰۰۰ تراکنش در ثانیه را پردازش کند و در نتیجه، سرعت و کارایی شبکه خود را برای کاربران حفظ کند. بلاکچین های عمومی معمولا کندتر هستند زیرا تعداد شرکت کنندگان معتبر، بیشتر است. در نتیجه، این بلاکچین ها تراکنش ها را با تاخیر پردازش می‌کنند؛ در حالی که در بلاکچین های خصوصی نیازی نیست که تراکنش ها از صدها یا هزاران نود عبور کند تا اطلاعات آنها تایید شود. بنابراین، این تراکنش ها می‌توانند با سرعت بیشتری پشتیبانی و پردازش شوند.

ممکن است مفهوم غیرمتمرکزسازی برای ارائه شفافیت، امنیت و کاهش هزینه ها باشد، اما در آخر تمام این موارد به اهداف کسانی بستگی دارد که این فناوری را می‌پذیرند.